Het is een ellendige tijd en de meeste mensen volgen nauwgezet het nieuws over de ontwikkelingen, de mogelijke verstrengingen van de maatregelen of juist, hopelijk, versoepelingen. Het is een zware periode, waarin de burgemeesters ook een belangrijke en verantwoordelijke rol hebben.
De ernst van de situatie was meteen duidelijk
Gaston Van Tichelt, burgemeester van Essen, was meteen alert bij de eerste berichten over COVID-19. “Toen deze periode begon was ik me meteen van de ernst van deze situatie bewust”, vertelt Gaston. “We werden op 12 maart opgeroepen om naar de gouverneur te komen, maar een paar dagen ervoor had ik al een berichtje gestuurd naar onze schepenen: ‘Pas op, dit kan ernstig worden!’ We werden bij de gouverneur in Antwerpen geroepen, waar ik samen met de eerste schepen, Dirk Konings en Ilse Penneman, noodplan coördinator, naar toe ben gegaan. Daar werd meteen gezegd: Dit is niet goed!”
Wrevel en polarisering
“Op 18 maart ging België in lockdown en op 20 maart werden de grenzen grotendeels gesloten. Deze lockdown heeft geleid tot polarisering, het dreef mensen uit elkaar. Mensen die heel vasthoudend met de regels omgingen en anderen die er juist nonchalant mee waren. Dat geeft onderling wrevel. Ook mensen die hier wonen, in Nederland werken en daarom hier rondrijden in een auto met Nederlandse kentekenplaat, werden onheus bejegend. Dat geeft onrust en dat is juist in een situatie als deze niet goed!”
Balans en draagvlak
“Als burgemeester moet je met de mensen in gesprek blijven, sowieso dienen alle bestuurders dat te doen. Je moet altijd proberen te streven naar de balans en draagvlak, want de samenleving heeft behoefte aan evenwicht. Een intens moment was toen ik communiceerde dat mensen de grens over mochten. Ik had een fax met die mededeling van het Crisiscentrum ontvangen op de vooravond van Moederdag. Ik heb dit nog bij de gouverneur geverifieerd en het was in orde. Een half uur later kwam de melding van de woordvoerder van Binnenlandse Zaken, dat het bericht verwijderd moest worden. Er was een misverstand op Brussels niveau dat ik moest rechtzetten en met mij alle burgers. Dit gaf ook bij mij veel frustratie, omdat ik mensen moest teleurstellen. Ondanks dat het mijn fout niet was.”
Het is niet ‘maar’ een griepje
“Er zijn helaas nog veel mensen die zeggen dat COVID-19 ‘maar’ een griepje is. Maar de impact is echt veel groter, je sterft er eerder aan, je bent zieker en de gevolgen ijlen nog lang na. De eerste golf raakte vooral oudere mensen en mensen met achterliggende problematiek. Nu zijn het vooral jonge mensen van 18 tot 45 jaar, die mobieler zijn en dus een groter risico voor hun omgeving vormen.”
Positieve maar ook moeilijke aspecten
“We leren veel van deze situatie, gelukkig ook veel positieve aspecten. Bijvoorbeeld dat sommige ondernemingen en verenigingen hier heel creatief mee omgaan en in oplossingen denken, in plaats van in problemen. Positief is ook dat onze organisatie goed meedenkt en daadkrachtig is. De evolutie op het gebied van werk, in combinatie met internet, groeit sneller dan ooit. Daarnaast is de aandacht voor onze natuur en omgeving opgebloeid. Maar het moeilijkste van deze situatie vind ik de onrust, de wrevel tussen de mensen, de polarisering en de angst. Het is nu belangrijker dan ooit om te proberen gematigd te zijn en te zorgen voor een rustfactor.”
Perfecte samenwerking
“Als burgemeester heb je nu veel meer bevoegdheden en verantwoordelijkheden, dan is het belangrijk dat je een goed team hebt. Ik prijs me gelukkig met de slagkrachtige mensen om me heen en met de perfecte samenwerking. Een team dat al jaren volmaakt op elkaar is afgestemd en met wie ik de uitdaging van deze ramp perfect aan kan gaan!”
NN