Essen herdenkt bominslag van 6 maart 1945

Op 6 maart 1945 rond tien uur ‘s avonds slaat een Duitse vliegende bom in op het Heuvelplein. Het projectiel komt neer op de hoek van de Nieuwstraat en de Beliestraat en vernielt het café en de woning van de familie Elst. Er vallen 14 doden.

Exact 75 jaar na deze tragische gebeurtenis herdenkt de werkgroep 75 jaar Vrijheid samen met het gemeentebestuur alle oorlogsslachtoffers. Iedereen is op 6 maart om 19.30 uur welkom op het Heuvelplein. Met bloemenkransen aan de herdenkingsplaat ‘Liberation Route’ brengen we hulde aan de slachtoffers. Nadien geeft historicus Nico Wouters een toelichting in de raadzaal van het gemeentehuis.

Doelwit Antwerpen

Als een van de laatste Belgische gemeenten werd Essen in oktober 1944 bevrijd door de Britten en Canadezen, maar dat betekende nog niet het einde van het oorlogsgeweld. Hitler gooide zijn ultieme wapen in de strijd: de zogenaamde Vergeltungswaffen of: V-bommen. “De Antwerpse haven was sinds 28 november 1944 in gebruik voor geallieerde vrachtschepen. Antwerpen werd maandenlang bestookt met deze vliegende bommen. Enerzijds om de geallieerde bevoorrading te saboteren, anderzijds gewoon ook als vergelding en om terreur te zaaien”, vertelt Essenaar Nico Wouters, historicus en gespecialiseerd in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

“De V1 was een soort onbemand vliegtuig van 8 meter lang met bijna 1.000 kilo explosief aan boord. Ze moest worden gelanceerd vanaf een vaste lanceerbaan. Eens de brandstof op was, viel ze lukraak naar beneden. De V2, ontwikkeld door raketwetenschapper Wernher von Braun, was een echte ballistische raket van 14 meter hoog die vanaf een mobiele lanceerinstallatie tot wel 350 kilometer ver kon vliegen.”

23 dodelijke slachtoffers

De Duitse wapens zaaien maandenlang angst en terreur in de regio. Ook Essen deelt in de klappen. Op 17 november 1944 stort de eerste ‘Essense bom’ neer op de Hondsberg. In de volgende vier maanden vallen er nog liefst 60 V-bommen neer in onze gemeente, hoofdzakelijk V1’s. “In Essen waren er vier incidenten met dodelijke afloop”, verduidelijkt Wouters.

“Op 16 en 17 januari 1945 vielen in totaal acht slachtoffers in de Donkweg. Op 10 februari kwam één Essenaar om in de Middenstraat. De zwaarste tol volgt op 6 maart, wanneer een V1 inslaat op het Heuvelplein en 14 dodelijke slachtoffers maakt.”

Het wordt een gitzwarte bladzijde in de geschiedenis van Essen. De familie Elst en een buurmeisje sterven. Enkel zoon Jos is op dat moment niet thuis en overleeft de ramp. Ook een buurman wordt later dood gevonden, net als vijf Britse militairen die onder het puin vandaan worden gehaald. Bovenop het menselijke leed is de materiële schade rond het plein enorm. Een twintigtal huizen, het gemeentehuis en brouwerij Wesenbeek zijn zwaar getroffen.

Onschuldige burgerslachtoffers

“De V1 en V2 waren geen precisiewapens”, verduidelijkt Nico Wouters. “Omdat de relatief goedkope V1 massaal werd afgevuurd en letterlijk een ongeleid projectiel was, bleek vooral die bom dodelijk voor burgers. Ongeveer 70 procent van de V1’s werd door de luchtbescherming tegengehouden, maar als de V1’s die erdoor raakten toevallig in een dichtbebouwde omgeving vielen, waren het vaak willekeurige en onschuldige burgers die de tol betaalden.”

Bron en foto: gemeente Essen

217