GroenRand ziet het Nationaal Park Kalmthoutse Heide niet als een noodzaak

2 dagen geleden Essen, Kalmthout, Nieuws, Stabroek

Naar aanleiding van diverse krantenartikelen en een reportage op ATV over de mogelijke benoeming van een bemiddelaar voor het Nationaal Park Kalmthoutse Heide, heeft GroenRand verschillende reacties ontvangen, waaronder die van de heer Lukas Jacobs, burgemeester van Kalmthout. GroenRand heeft de heer Jacobs laten weten dat zij het Nationaal park zien als een middel om de specifieke doelen van het Masterplan en Operationeel Plan te bereiken en benadrukte het belang van financiering, die momenteel niet beschikbaar is vanwege het ontbreken van de labelstatus.

Cruciaal belang

Het lijkt misschien verrassend, maar voor GroenRand is het oprichten van een Nationaal park momenteel niet noodzakelijk als er genoeg financiering is om het Masterplan en Operationeel Plan voldoende te ondersteunen. “Indien de term ‘Nationaal park’ zorgen baart bij landbouwers en grondeigenaren, kan de benaming ‘Grenspark Kalmthoutse Heide’ behouden worden, mits het budget toereikend is”, zo stelt GroenRand. GroenRand acht het van cruciaal belang dat er een stabiel budget verzekerd wordt voor het herstel en het versterken van het grootste ven- en heidegebied in Vlaanderen. Een compromis dat voorziet in een meerjarenplan en de nodige fondsen voor de Hesselteer-studie (verbinding Schietvelden), de versterking en het herstel van de ATG (voortzetting van het landschapsbeheerplan en het openen van gedempte gedeelten), de indexering van het huidige budget voor het Grenspark, alsook de financiering voor het aanpakken van de prioritaire knelpunten via een ontsnipperingsplan, zou voor de natuurvereniging acceptabel zijn.

Soortenbeschermingsprogramma

Als startpunt voor zulk ontsnipperingsplan zou mogelijk het soortenbeschermingsprogramma voor de otter kunnen dienen, zoals beschreven in het achtergrondrapport-SBP-otter (p. 68). In 2022 werd het soortenbeschermingsprogramma voor de Europese otter goedgekeurd. Via het goedgekeurde Interreg Vlaanderen-Nederland project gaat Agentschap Natuur en Bos als trekker en in samenwerking met Regionaal Landschap de Voorkempen, aan de slag rond de Antitankgracht om knelpunten aan te pakken. Maar ook hier is voldoende budget nodig om dit plan uit te voeren.

Kruisende verkeersinfrastructuur

De Schietvelden liggen dicht bij elkaar, maar zijn momenteel gescheiden door kruisende verkeersinfrastructuur (Essensteenweg, Bredabaan en lokale wegen), woongebieden, recreatiezones en industriegebieden. De beide Schietvelden maken deel uit van het Natura 2000-netwerk en herbergen zeer zeldzame habitats die cruciaal zijn voor de instandhoudingsdoelstellingen van verschillende soorten. De potentiële meerwaarde van een ecologische verbinding tussen de gebieden is daarom aanzienlijk. Uit overleg met lokale overheden en andere betrokken partijen in het complexe project De Nieuwe Rand blijkt dat het tussenliggende gebied onder druk staat door toenemende bebouwing. Het ontwerp-onderzoek van Studiebureau Hesselteer, specifiek het gebiedsprogramma ‘Klimaatgordel’, geeft prioriteit aan deze verbinding vanwege de urgentie. Download hier het rapport.

Onvoldoende budget

De Antitankgracht, het langst beschermde landschap van Vlaanderen, vormt een groenblauwe strook door de bebouwde rand van Antwerpen. Er is een breed gedragen wens om het te ontwikkelen tot een stevige ruggengraat voor de Voorkempen. Er zijn meerdere plannen gereed voor uitvoering. Met het strategische project ‘De Antwerpse Rand Verbindt’ is het bijvoorbeeld mogelijk om extra acties te ondernemen in de omgeving van Schildestrand, zoals het openleggen van de Antitankgracht bij het kruispunt van Moerhoflaan en Noorderlaan in Schilde. Hoewel de jury het strategische project heeft goedgekeurd, heeft het kabinet Omgeving aangegeven dat er onvoldoende budget beschikbaar is voor de uitvoering ervan. Dit ondanks dat de aanvraag is opgesteld in samenwerking met de coördinatoren van het Vlaamse complexe project ‘De Nieuwe Rand’ en het Agentschap voor Natuur en Bos. ‘De Nieuwe Rand’ wordt bovendien gecoördineerd door de Antwerpse gouverneur.

Logische indexering

Verder pleit GroenRand voor een logische indexering van het huidige budget voor het Grenspark. Budgetten kunnen ook worden toegekend aan het Grenspark om de samenwerking tussen landbouwers en grondeigenaars te bevorderen.

Hoofddoel

Het hoofddoel is het veiligstellen van voldoende financiering voor de realisatie van het Masterplan en het Operationeel Plan, die de unanieme steun hebben, inclusief die van de gemeentebesturen. Ad-hoc subsidies dienen te transformeren naar een meer structurele financiering voor de aanbevolen projecten in de regio. GroenRand begrijpt dat dit middels een meerjarenplan moet worden benaderd, waardoor de financiering over een langere periode verdeeld kan worden. Er is reeds veel ontwerpend onderzoek verricht dat in de komende jaren in de praktijk kan worden gebracht. GroenRand merkt dat er een stevig draagvlak bestaat voor deze projecten en dat het juiste moment is gekomen om vaart te zetten achter de uitvoering. Door een geleidelijke implementatie via een stappenplan, scheppen we een hefboomwerking om projecten op de middellange termijn te verwezenlijken.