Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
Er was een tijd dat je hoofd je kussen raakte en je binnen no-time in dromenland was. Maar ineens is slapen geen vanzelfsprekendheid meer. Je draait, woelt, kijkt op de klok (hoe kan het pas half drie zijn?!), en tegen de tijd dat de wekker gaat, voel je je alsof je een nachtelijke marathon hebt gelopen. Welkom in de wondere wereld van slapen tijdens de menopauze.
Wat doet de menopauze met je nachtrust?
De menopauze is geen kortstondige fase, maar een blijvende verandering. Alsof je lichaam een interne verbouwing heeft ingezet zonder je vooraf in te lichten. Progesteron, het hormoon dat je helpt ontspannen en in slaap te vallen, neemt als eerste af. Oestrogeen – dat je helpt om diep te slapen – volgt niet veel later. Het resultaat? Lichter slapen, vaker wakker worden en het gevoel dat je ‘s nachts in gevecht bent met jezelf in plaats van in rustmodus.
En dan hebben we het nog niet eens over de opvliegers. Midden in de nacht badend in het zweet wakker worden, je dekens van je af gooien om het vervolgens drie minuten later steenkoud te hebben – het is een ware beproeving. Je hersenen snappen er niks van, en jij al helemaal niet.
En alsof dat nog niet genoeg is, begint je hoofd zich ermee te bemoeien. Hoe kan het al zo laat zijn? Als ik nú in slaap val, heb ik nog maar vier uur… Drieënhalf… Drie… Help! En met elke berekening groeit de frustratie. Je blijft maar rekenen en analyseren: hoe moet ik deze dag doorkomen met zo weinig slaapuren? Hoe ga ik functioneren? Dit soort gedachten maken het natuurlijk alleen maar moeilijker om de slaap alsnog te vatten.
Je lichaam raakt hierdoor in een vicieuze cirkel. Hoe minder je slaapt, hoe meer je je zorgen maakt over slaaptekort. En hoe meer je piekert, hoe alerter je brein wordt. Slaap wordt geen rustmoment meer, maar een strijdtoneel.
Waarom lijkt slapen ineens een uitdaging?
Ben je een vrouw tussen de 45 en 55 jaar? Dan is de kans groot dat je in de overgang zit, aangezien de gemiddelde leeftijd voor de menopauze rond de 51 jaar ligt. Maar zelfs als je de 50 nadert, merk je vaak dat je slaappatroon verandert, met minder diepe slaap als gevolg.
Daar komt nog bij dat je stressgevoeliger bent, sneller piekert en misschien zelfs last hebt van stemmingswisselingen. Je lichaam produceert minder serotonine, het ‘gelukshormoon’ dat je niet alleen blij maakt, maar ook helpt bij de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon. En als die melatonineproductie in de war raakt, kun je je nachtrust wel vergeten.
Daarnaast is er nog een minder besproken, maar even frustrerend probleem: snurken. Door de afname van progesteron verslappen je spieren, inclusief die in je keel. Het gevolg? Je partner ligt de halve nacht wakker terwijl jij – ironisch genoeg – zelf ook niet goed slaapt.
En dan zijn er die gedachten die ‘s nachts alle kanten op schieten. Van diepzinnige levensvragen tot het boodschappenlijstje van morgen. Of dat gênante moment van tien jaar geleden dat je ineens haarscherp voor de geest haalt.
Slaap mag dan geen vanzelfsprekendheid meer zijn, maar je hebt meer invloed dan je denkt.
De valkuilen van populaire oplossingen: laat je niet misleiden!
Het internet biedt een eindeloze lijst aan adviezen, van het drinken van speciale thee tot het vermijden van schermen voor het slapengaan. Sommigen grijpen naar slaapmedicatie of supplementen in de hoop het probleem snel op te lossen. Maar slaappillen zijn vaak een tijdelijke pleister op een dieperliggend probleem en kunnen op lange termijn zelfs je slaapkwaliteit verslechteren.
Sommige vrouwen proberen het met ‘natuurlijke middeltjes’, zoals CBD-olie of speciale slaapdrankjes. Maar als het antwoord in een flesje zat, dan zouden slaapproblemen allang de wereld uit zijn.
Daarnaast worden we via sociale media overspoeld met wondermiddelen die dé oplossing beloven. De verleiding is groot om iets nieuws te proberen, want wie weet werkt het wel. Maar dit eindeloze zoeken naar het ‘ultieme’ slaapmiddel zorgt alleen voor teleurstelling en een legere portemonnee. Het biedt hooguit een placebo-effect, zonder het echte probleem bij de wortel aan te pakken.
Langdurige slaapproblemen ontstaan niet vanzelf en verdwijnen meestal ook niet vanzelf. Een pilletje of magisch hulpmiddel kan tijdelijk verlichting geven, maar lost de kern van het probleem niet op.
Misschien herken je het wel: elke avond hoopvol een nieuw wondermiddel proberen, de wekker zetten en dan toch weer wakker liggen. Het idee dat je iets ‘moet’ nemen om te kunnen slapen, kan zelfs voor extra stress zorgen. Hoe kan iets natuurlijks als slaap nou zo ingewikkeld zijn geworden?
Tijd voor een andere aanpak
Als je nog steeds leest, betekent dit waarschijnlijk dat je jezelf herkent in dit verhaal. En dat betekent dat je niet de enige bent. De menopauze is een periode waarin je lichaam een nieuwe balans zoekt. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Maar een slechte nachtrust hoeft niet je nieuwe standaard te worden.
Een goede nachtrust begint bij inzicht in wat er precies gebeurt in je lichaam en hoe je hierop kunt inspelen. Misschien is het tijd om anders naar slaap te kijken: niet als een probleem dat je moet ‘fixen’, maar als een proces dat je kunt ondersteunen.
Wil je meer weten over slaap en hoe je deze kunt verbeteren? Op mijn website vind je een gratis e-book met waardevolle inzichten voor een betere nachtrust. https://coachingspraktijk-beter-slapen.com/gratis-ebook-betere-nachtrust/
Kijk op https://coachingspraktijk-beter-slapen.com/ en ontdek hoe je weer beter kunt slapen.
27
