Op Moederdag ga je langs bij je moeder en ben je blij dat je ze nog mag hebben. Als je haar niet meer mag hebben, kun je een bosje bloemen bij haar foto plaatsen of een kaarsje branden. In liefdevolle herinnering aan haar die je het leven schonk, je bestrafte, knuffelde, leerde lopen en jouw tranen huilde als je verdriet had. Natuurlijk denk je wel vaker aan haar, maar op dat soort dagen voel je het gemis toch wat harder dan normaal. Dan denk ik nog meer aan mijn stoere moeder. Een zeer trotse, zelfstandige vrouw die zeven talen sprak, twee keer het Jappenkamp overleefde, meer dan uitstekend kon koken en haar rijke fantasie gebruikte voor de meest geweldige kinderverhalen, waar ik met open mond naar luisterde.
Ze bracht me de liefde bij voor alles wat groeit en bloeit en liet me dingen zien waar ik anders misschien overheen had gekeken. Ze bracht me empathie bij en respect voor de medemens. Op haar 50ste ging ze nog vrolijk Russisch studeren en de Franse taal bleef haar boeien tot de laatste beroerte haar hersenen te erg beschadigde en ze niet meer goed begreep wat ze las. Maar in haar hoofd wist ze het allemaal maar al te goed. Het moet vreselijk zijn om iets heel goed te weten, maar het niet correct te kunnen zeggen. Bij veel dingen denk ik aan haar terug, al is het ondertussen alweer eenentwintig jaar geleden toen ze redelijk onverwacht overleed. Alleen, in een onpersoonlijke ziekenhuiskamer, omdat niemand dit aan had zien komen.
Ook ik maakte de bekende fases door: als klein kind is je moeder je alles. Als tiener roep je: wat weet jij daar nu van! En nu denk ik: dat zou mijn moeder wel geweten hebben. Je kan nergens meer naar toe met vragen over vroeger, die niemand meer kan beantwoorden, omdat mijn broer dezelfde vragen heeft. De verhalen die ze vertelde, zoals ieder jaar met mijn verjaardag over hoe mijn geboorte was gegaan en hoe de dagen daarna waren. Ze was een strenge moeder en haar motto was: vrijheid begint bij zelfdiscipline. Een wijsheid waar ik heel mijn leven de vruchten van heb mogen plukken. Ze was ook een vrouw met veel geduld, maar als het op was, was ze ook glashard. Een van de dingen die ik van haar erfde. Het gaat lang goed, maar ga je te ver dan laat ik je vallen als een gloeiend hete baksteen. Maar dat ligt dan echt 1000% aan jezelf en het komt nooit meer goed.
Ook op deze Moederdag denk ik terug aan al die ontelbare, met liefde vervulde momenten, hoe trots ze op me was bij iedere stap hoger in mijn carrière en mijn reislust, die ik van allebei mijn ouders heb geërfd. Ma, je was een geweldige vrouw, die iedereen met raad en daad bijstond. Die voor iedereen een luisterend oor had en meeleefde met alles wat er om je heen gebeurde. Volgens het Indonesische bijgeloof kies je, voor je naar de aarde komt, zelf je ouders uit. Ik heb de juiste keuze gemaakt…
NN