Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
Twee jaar geleden nam Dirk Weyler ontslag, maar hij bleef interim-coördinator omdat niemand de functie wilde overnemen. Pieter ziet overleg, samenwerking en luisterbereidheid als krachtige instrumenten. Het is tijd om kennis met hem te maken via een interview. Misschien leert hij ons ook zijn geheime recept om spanningen tussen natuur en landbouw op te lossen?
Jullie hebben dit jaar gekozen voor het thema ‘samenwerken’ en ‘bijen’. Hoe zijn deze twee thema’s met elkaar verbonden en wat hebben ze gemeen?
Pieter Haagdorens: “Bijen zijn de ultieme teamspelers! Ze werken samen om honing te maken, bloemen te bestuiven en bijenkorf te beschermen. Net zoals bijen moeten we samenwerken om grote dingen te bereiken en een harmonieus leven te leiden. Dus, laten we als bijen zijn en samenwerken voor een zoete toekomst! Bijen zijn fantastische voorbeelden van samenwerking en efficiëntie. In een bijenkorf werkt elke bij hard en heeft een specifieke rol die bijdraagt aan het welzijn van de kolonie. Samen kunnen ze indrukwekkende dingen bereiken die één enkele bij nooit zou kunnen.”
Mensen kunnen dus zeker veel leren van bijen?
Pieter Haagdorens: “Als we meer zouden focussen op samenwerking en ons gemeenschappelijke doelen in gedachten houden, zouden we veel meer kunnen bereiken. Denk aan initiatieven zoals gebiedsgerichte projecten, het verbeteren van de biodiversiteit en zelfs grootschalige mondiale uitdagingen zoals de klimaatverandering. We zouden moeten streven naar een wereld waarin iedereen samenwerkt voor het welzijn van de gemeenschap, net zoals bijen dat doen voor hun kolonie. Bijen spelen een cruciale rol in de bestuiving van planten, waardoor ze essentieel zijn voor de biodiversiteit en voedselproductie. Zonder bijen zou de wereld er heel anders uitzien, met veel gewassen die niet meer in staat zouden zijn om te groeien. We kunnen zeker veel leren van bijen en kunnen van hen enkele belangrijke lessen trekken.”
Ben je dus van mening dat mensen, net zoals bijen samenwerken voor het welzijn van hun kolonie, ook mensen zouden moeten samenwerken voor het welzijn van de planeet?
Pieter Haagdorens: “Dat is inderdaad mijn mening. Bijen zorgen voor hun omgeving en helpen de natuur in balans te houden. Mensen zouden zich ook meer moeten richten op duurzame praktijken om de gezondheid van onze planeet te waarborgen. De acties van bijen hebben een wereldwijd effect op ecosystemen en voedselketens. Onze acties als mensheid hebben ook wereldwijde gevolgen en we moeten verantwoordelijkheid nemen voor de impact die we hebben. Door te leren van bijen en hun rol in de natuur te waarderen, kunnen we stappen ondernemen om beter voor onze planeet te zorgen. Als mensen beter zouden samenwerken en onze gemeenschappelijke doelen in gedachten zouden houden, zouden we zoveel meer kunnen bereiken.
Of het nu gaat om milieu-inspanningen, gemeenschapsprojecten, of zelfs dagelijkse taken, samenwerking kan een groot verschil maken.”
Je legt als coördinator vanaf het begin duidelijk de nadruk op ‘samenwerken’ door het thema ‘bijen’ onder de aandacht te brengen, hoe zie je dit?
Pieter Haagdorens: “Elke bij vervult een belangrijke rol die de hele kolonie ten goede komt. Honingbijen overleven al miljoenen jaren door intensief samen te werken. En ook buiten de bijenkast werken bijen samen: de symbiose tussen bijen en bloemen is uniek te noemen. Deze collectieve aanpak zorgt ervoor dat de werklast wordt gedeeld en de bijenkorf floreert. Bijen hebben een uitgekiende taakverdeling en iedere bij weet exact welke taak er uitgevoerd moet worden. De ene bij geeft de larven eten en de andere bij verdedigt de korf tegen indringers. Ook zijn er bijen die nectar halen en bijen die de korf onderhouden. Samen vormen ze dus een harmonieus geheel, dat op een bijzondere manier samenwerkt. Ook in de winter werken ze samen. Bijen zijn koelbloedig en kunnen niet goed tegen kou. Ze kruipen in de winter tegen elkaar aan en vormen een bol of tros om warm te blijven. Door met hun vleugeltjes te wapperen, genereren ze warmte en eten honing, omdat de verbranding van voedsel voor warmte zorgt. Begin januari begint de koningin weer met het leggen van eitjes. De temperatuur van het binnenste deel van de tros zal stijgen naar 35 graden, omdat het broed warm moet blijven. Meer verwarmingsbijen worden actief, waardoor je de bijen kunt horen zoemen. Het lijkt alsof ze een gezellig bijenfeestje houden! De koningin, het broed en de binnenste bijen hebben het dus het warmst. De bijen die aan de buitenkant zitten, koelen heel snel af. Daarom rouleren ze in de bol, zodat ze allemaal om de beurt kunnen opwarmen.”
Vanuit deze gedachtegang kunnen we veel leren van de bijen! Ze zijn tenslotte niet alleen geweldige honingmakers, maar ook meesters in teamwork en communicatie?
Pieter Haagdorens: “Binnen een succesvol team vind je diversiteit. Elk teamlid is uniek, met eigen talenten, ervaringen en kennis. Juist de diversiteit zorgt voor de beste teamprestaties, omdat iedereen een eigen talent inbrengt. Werkbare doelen zijn duidelijk, realistisch, meetbaar, zinvol en ze worden gedeeld door de teamleden. Effectief teamwerk betekent communicatie, samenwerking, vertrouwen en respect. Elk teamlid heeft een specifieke rol te spelen en is belangrijk voor het succes van het samenwerkingsverband. Op deze manier overwint een team uitdagingen, lost problemen op en bereikt doelen. Echte samenwerking betekent openstaan voor ideeën en voorstellen van alle teamleden, zelfs als dit betekent dat er van koers moet worden veranderd. Vertrouwen is de basis voor een goede samenwerking in een team.”
Wanneer teamleden elkaar vertrouwen, kunnen zij effectiever samenwerken en voelen zij zich vrij om hun ideeën delen. Hoe zien jullie dit in de praktijk? Waar wensen jullie beter samen te werken met GroenRand?
Pieter Haagdorens: “We vinden twee gebiedsgerichte projecten essentieel en uiterst belangrijk: de klimaatgordel en het samenwerkingsverband rond het masterplan van het Grenspark Kalmthoutse Heide. Het Grenspark Kalmthoutse heide ligt op de grens van Nederland en België en is zo’n zestig vierkante kilometer groot. Het Nederlandse deel is al Nationaal Park. Het gebied maakt als Habitat- en Vogelrichtlijngebied deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk. De ambitie was om een grensoverschrijdend Nationaal Park van ruim 14.000 hectare te worden. Dit is mogelijk door al bestaande natuur via de Antitankgracht bij het park te betrekken. Maar door het wantrouwen tussen landbouwers, privé-eigenaren en natuurverenigingen is dit plan in de ijskast gezet en werd afgesproken verder te werken aan het masterplan. Wij zijn van mening dat de transitie naar dit gebiedsgericht project vooral een zoektocht is naar gemeenschappelijke belangen. Een zoektocht die eindigt in winst voor alle partijen. We stellen de minister voor om een budget te voorzien voor het Grenspark om de samenwerking tussen de betrokken actoren te herstellen. Het instrument Nationaal Park voorziet in financiële middelen om een samenwerkingsmodel op te bouwen, maar zonder dit park zullen die budgetten nu elders moeten worden gevonden.”
U verwijst ook naar de klimaatgordel rond Antwerpen, waar de Nieuwe Rand haar schouders onderzet. Wat zijn hier de voornaamste doelstellingen rond ‘samenwerken’?
Pieter Haagdorens: “De Antitankgracht doorkruist en verbindt alle beekvalleien, natuurgebieden en bossen rondom de stad Antwerpen en vormt als één ondeelbaar geheel een klimaatgordel. Voor deze klimaatgordel is het afgelopen jaar een gebiedsprogramma opgesteld dat bijna klaar is. In januari 2024 heeft de Nieuwe Rand een tussennota voorgesteld. Deze samenwerking bevordert de verbinding tussen natuur- en bosgebieden, waardoor dieren zich op een veiligere manier kunnen verplaatsen en ecosystemen beter worden beschermd. 27 adviezen en 99 inspraakreacties, waaronder die van GroenRand, werden verwerkt in een overwegingsdocument. Het doel is om het geïntegreerde onderzoek volledig af te ronden tegen het begin van het najaar van 2025. Vervolgens zal er gewerkt worden aan het zogenaamde ‘voorontwerp voorkeursbesluit’. Tegen de jaarwisseling hoopt de Nieuwe Rand voldoende informatie te hebben om te beginnen met het opstellen van het ‘ontwerp voorkeursbesluit’. Zodra dit ontwerp voorkeursbesluit beschikbaar is, volgt er een openbaar onderzoek.
Het uiteindelijke doel is om tegen de zomer van 2026 een ‘definitief voorkeursbesluit’ voor te leggen aan de Vlaamse regering.”
Dat zijn mooie theoretische beschouwingen, maar gaat dit allemaal in de praktijk uitgevoerd worden?
Pieter Haagdorens: “GroenRand heeft tot doel om samen met natuurverenigingen, grondeigenaren en boeren een integrale visie en aanpak te ontwikkelen waarbij de landschapsbenadering als krachtig instrument aan de basis ligt. GroenRand beschouwt het masterplan van het Grenspark Kalmthoutse Heide en de Klimaatgordel hiervoor als leidraad en wenst dat er prioritair werk wordt gemaakt van een verbinding tussen het Groot- en Klein Schietveld. Samenwerken is hierbij de rode draad. Zonder stuifmeel kunnen bijen geen honing maken. GroenRand hoopt daarom dat de Vlaamse regering voldoende geld in het laatje brengt om deze samenwerkingsverbanden in de Groene Rand rond Antwerpen te ondersteunen. We kunnen alleen samen een prachtig plan opstellen, maar het geld moet ergens anders vandaan komen!”
DW
8
