Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
Een kant en klare mirakeloplossing die ons slaapprobleem in een oogwenk kan verhelpen, kan ik niet bieden. Maar graag wil ik je wel iets meer vertellen over de juiste aanpak en het belang ervan. Slapeloosheid (zoals je vast al hebt ondervonden) is namelijk een complexe en vaak hardnekkige aandoening met diepgewortelde oorzaken die om een totaalaanpak vraagt.
Om die reden bestaat er geen eenvoudige oplossing zoals een pilletje of een magisch hulpmiddel. Ons slaapprobleem wordt hooguit voor een tijdje gecamoufleerd en vrij snel merk je dat er op de langere termijn niets verandert.
De fasen van Prochaska kunnen een grote hulp zijn!
In deze blog wil ik je daarom graag kennis laten maken met het gedragsveranderingsmodel van Prochaska. Misschien heb je er al eens van gehoord. Met hulp van dit model probeer ik je duidelijk te maken waarom een juiste aanpak van een slaapprobleem zo belangrijk is voor een goede nachtrust.
Stap voor stap ga ik je hier dus laten zien hoe je met eenvoudige gedragsveranderingen de negatieve spiraal van slapeloosheid kunt doorbreken en kunt evolueren naar een gezondere en meer verkwikkende slaap. Ik ga je hier ook vertellen waarom deze methode zo effectief is, vooral wanneer je te maken hebt met chronische slaapproblemen..
Fase 1: Onbewust
Waarom slapen we slecht? Het is een vraag die we vaak niet eens stellen, omdat we zo gewend zijn aan het idee dat een slechte slaap bij ons hoort. We hebben het aanvaard als een onvermijdelijk onderdeel van ons leven, iets waar we toch niets aan kunnen veranderen. Hierdoor negeren we de signalen van ons lichaam en missen we de motivatie om ons probleem daadwerkelijk aan te pakken. Denk eens aan de constante behoefte om bereikbaar te zijn via onze smartphones en sociale media. We ontkennen vaak de negatieve impact die dit heeft op onze slaapkwaliteit.
Omdat we hier nog niet gemotiveerd zijn, rechtvaardigen we ons slechte slapen vaak met excuses: het ligt vast aan dit of dat. Vaak blijven we ook hard proberen om goed te slapen en zoeken wanhopig naar wondermiddelen en oplossingen. Maar die bestaan niet, omdat ze het probleem niet bij de wortel aanpakken!
Fase 2: Overwegen
In deze fase van het veranderingsmodel van Prochaska staan we op het punt om actie te ondernemen tegen ons slaapprobleem. We overwegen de mogelijkheden, maar er is nog een zekere aarzeling omdat we ons nog niet volledig overtuigd voelen van de noodzaak om te veranderen. Dit is echter al een belangrijke stap voorwaarts, want we zijn ons al bewust van ons slaapprobleem. Toch zijn we hier nog niet klaar om ons gedrag hiervoor te moeten veranderen. Dit proces vraagt tijd, misschien zelfs meer tijd dan de eerste fase waarin we ons nog niet gemotiveerd voelden. Het feit dat we nu nadenken over een mogelijke verandering is al een grote vooruitgang! Klik hier om de slaaptest te doen!
Fase 3: Voorbereiden
In deze fase van de voorbereiding zijn we ons er niet alleen bewust van dat we een serieus slaapprobleem hebben, maar we zijn nu ook al zo ver dat we er iets aan willen doen!
Een bezoekje aan de huisarts is een goede eerste stap. Zo kunnen we eventuele medische problemen opsporen, wat belangrijk is. Gelukkig hoeven we dan hier niet meteen aan slaapapneu te denken. Een ijzertekort bv. maakt ons ook moe en kan ook zorgen voor slaapproblemen.
Toch zal bij de ruime meerderheid van de gevallen (geloof me!) ons slaapprobleem eerder aangeleerd zijn, meestal na een stressvolle periode uit het (soms verre) verleden! De ervaring van slecht slapen zit diep in ons brein verankerd. Het is een reflex die wordt versterkt door onze gedachten en hoe we ermee omgaan. Dit verstoorde slaappatroon heeft een eigen leven ontwikkeld en beïnvloedt ons dagelijks leven.
Vaak ervaren we dit als stressvol. In dat geval kan een afspraak met een slaapdeskundige een nuttige volgende stap zijn. Geef jezelf ook de tijd in deze voorbereidingsfase. Zet de druk niet te hoog! Een kijkje nemen op deze website is al een mooie start.
Fase 4: Actie
In deze fase zetten we de eerste stappen naar ons actieverhaal! We zullen al snel merken dat ons leven een positieve wending neemt, ook al gaat dit soms met vallen en opstaan.
Chronische slaapproblemen ontstaan vaak ook niet vanzelf, in de meeste gevallen zullen zij ook niet vanzelf weggaan. Toch is het misschien al fijn om te weten dat we ons aangeleerd gedrag van een slechte slaper te zijn, ook weer kunnen afleren! Of beter gezegd; we kunnen het gaan overrullen.
Zo hoeft ons slaapprobleem ons leven niet langer te beheersen, want we nemen de touwtjes weer in handen. Slapen wordt geen opgave meer, maar een moment van overgave.
Maar natuurlijk vraagt dit proces van gedragsverandering om tijd, moed, doorzettingsvermogen en vooral veel geduld. Helaas kunnen we de meeste slaapproblemen niet van de ene op de andere dag oplossen. Een gemiddeld slaaptrainingtraject duurt meestal zes sessies.
Fase 5: Volhouden
We zijn aangekomen bij de laatste fase van Prochaska. In deze fase willen we ervoor zorgen dat slapen een natuurlijke gebeurtenis blijft. Natuurlijk zullen we nog wel eens geconfronteerd worden met slapeloze nacht(en), maar als we ervoor kunnen blijven zorgen dat we er op juiste manier mee omgaan, hoeven we niet meer verzeild te raken in de neerwaartse spiraal van slapeloosheid. We halen hier geen onvoldoende meer! Het blijft wel belangrijk om regelmatig stress te verminderen. Gelukkig hoeven we daarvoor niet als Boeddhistische monnik verder door het leven te gaan 😉. Genieten komt natuurlijk op de eerste plaats!
Heb je een vraag?
7
