Zeeuws-Vlaanderen: zeewier, meeuwen, oesters, mosselen en schepen

De hoofdredacteur van Noordernieuws had het op een zonnige maandag in augustus over een sfeerreportage mosselen en oesters. Leuke onderwerpen maar toen vertelde hij me langs zijn neus weg dat er ook een boottocht bij moest gemaakt worden. Ondergetekende die al zeeziek wordt als hij het plonsbadje van zwembad de Wezenberg passeert, voelde plots nattigheid. Maar het vooruitzicht van een mosseletentje en oesterproeverij zorgde ervoor dat de avonturier in mij het haalde. Schip ahoy…

Yerseke

Op zaterdag staat een bezoek aan Yerseke (spreek uit Ierzuku) op het menu. Zeeuwen boeren niet alleen op het land. Ook onderwater wordt er flink gewerkt. Hier liggen de indrukwekkende percelen met oesters en mosselen. De temperatuur en de kwaliteit van het water plus het zoutgehalte in de Oosterschelde maken Yerseke een ideale plaats voor de populaire oesterkweek. Yerseke lijkt nog ingeslapen als we ‘s morgens de auto parkeren aan de Havendijk 12. Rond de putten van Oesterij hangt de typische geur van zilt en zeewier. Hier worden de oesters opgeslagen en op een innovatieve manier ontdaan van zand en slib. Sanne Lamper toont hét voorbeeld van pionieren binnen de Zeeuwse Food sector. Niets voor niets is hun slogan ‘Passie voor oesters’.

Afspraak in de hemel

De gids Jack neemt ons mee op een bijzonder attractieve rondleiding. De oesters die in de oesterputten worden opgeslagen zijn op innovatieve wijze gekweekt. Er zijn twee kweekmethodes, namelijk de bodemmethode en de tafelmethode. Bij de meest natuurlijke methode, de bodemmethode, worden oesterlarfjes in het water verspreid en als de schelp gaat groeien, zakken de larfjes naar de bodem. De larfjes zoeken dan een harde ondergrond om te groeien. Bij deze methode kunnen de oesters zich voeden met natuurlijke voeding van de zee. De andere methode is de tafelmethode. Hier worden korven met jonge oesters op tafels in het water geplaatst. Op deze manier zijn de oesters minder afhankelijk van de grillen van de natuur. Een goed voorbeeld van de Zeeuwse innovativiteit dus! Om dat alles proefondervindelijk te testen, smullen we in het gezellig proeflokaal drie rauwe oesters met een heerlijk glas wijn erbij. Het fenomenaal uitzicht krijgen we er gratis bij. Ik zeg je: de hemel is in de Oesterij niet veraf…

Uitwaaien op de Oosterschelde

Intussen is het tijd om de mosselkotter op te stappen. ‘Of ik geen waterdichte kleding bij me heb’, vraagt de schipper me wanneer hij meewarig mijn tropische outfit monstert. ‘t Ja, daar was geen budget voor uitgetrokken en ik zie aan de dijk ook niet meteen een H&M of Primark. ‘Ach, geen man overboord’, reageert hij, al had dat soort symboliek niet gemoeten. Ik krijg een extra jack toegestopt en denk even aan de inleving die ik gisteren reeds kreeg: een bezoek aan de mosselveiling, ‘backstage’ een kijkje nemen binnen het mosselverwerkend bedrijf van Aqua-Triton. Een goede voorbereiding is het halve werk…

Adieu Zeeuwse bolus

‘De zee is rustig’, vertrouwt de schipper me toe terwijl mijn ledematen en ingewanden bijna weggeblazen worden. Het is nog vroeg maar aan boord van de schuit is er in alle vroegte al hard gewerkt om alles gereed te maken zodat we zo meteen richting Oosterschelde kunnen vertrekken. De man schrobt nog een laatste keer het dek als was het zijn eigen kind. Amper is het anker opgehaald of iets diep in mij (lees de Zeeuwse bolus van het ontbijt) wil al meteen een retourtje. ‘Naar de horizon kijken’, schreeuwt de schipper gevolgd door een deskundig woordje uitleg over de werkwijze aan boord. Wat bijv. het verschil is tussen 2- en 3-jarige mosselen, hoe belangrijk zeewier is en hoe de mosselen straks verwerkt worden.

Beauties blijken roofdieren

In de verte zien we een mosselkotter die de netten bovenhaalt. Duizenden kilogram zwart goud maar ook een pak zeesterren en laat deze beauty’s nu net de geduchte roofdieren van mosselen zijn. We krijgen het allemaal te horen op onze kotter. De bootsman reikt ons een paar prachtige exemplaren van de eerste vangst aan. Plots voel ik me heel nederig want iets in mij zegt dat een mossel ook moet geopend worden. In no-time krijg ik les-1 ‘Rauwe mosselen openen door dummies’ en na flink wat geknoei krijg ik mijn eerste exemplaar onder zijn zwarte jas te zien. Ver-ruk-ke-lijk… Nooit proefde ik mosselen in hun meest pure en zilte vorm: moules parquées. Precies of ik mondvol in de zee bijt….

Pure spul zonder de geintjes

Zondagmiddag. Het sein om weer aan wal te gaan en het servet aan te binden voor (wat dacht je?) een mosseldiner in Restaurant ‘De Schelde’. Vlamingen en Nederlanders zitten aan de Koningin Julianastraat gezellig schouder aan schouder om van de lekkerste mosselen te genieten. Er zijn scampi’s, oesters, zeetongen, paling en ook twee driegangenmenu’s (incl. kreeft als starter) voor niet eens € 40. Ik ga voor de puurheid. Geen gedoe met witte wijn, kokosmelk of curry, maar het pure spul dus zonder de geintjes. Heerlijk geurende dampen verspreiden zich over het terras van De Schelde. Wat volgt is een hemelse openluchtverwennerij in het hoogste kwadraat. Living & eating on the sea…

Wellness

Apetrots mogen ze in het trotse vissersdorp Yerseke zijn met hun echte Zeeuwse mosselen. Niet minder fier mogen ze ook zijn bij Aqua-Triton waar er voor gezorgd wordt dat al dit lekkers zo snel als mogelijk op onze tafel komt. In hun wellnessresort langs de Korringaweg worden al deze smakelijke jongens met de grootste zorg, passie en aandacht gespoeld, ontzand, gesorteerd en verpakt. Denk er even aan wanneer je straks het deksel van de dampende mosselpot.

Boeiende expo

Gisteren hebben we de Yerseekse wateren doorstaan, dus dapper als we zijn zetten we koers richting Terneuzen voor een excursie annex havenrondvaart. We worden op de meest gastvrije manier ontvangen in het informatiecentrum. Het Portaal van Vlaanderen heeft als voornaamste doel om ons de maritieme wereld langs het Kanaal van Gent naar Terneuzen te laten ontdekken. Dat is best boeiend want nog geen kwartiertje later draaien we aan de knoppen en leren we in no-time wat er in de sluizen en havens gebeurt. De haven van North Sea Port kun je van binnenuit beleven. Op een maquette, op een halve meter hoogte, is het hele havengebied in reliëf uitgesneden.

De boot op (deel-2)

Met een interactieve tentoonstelling nemen ze ons mee in verleden, heden en toekomst. Die toekomst is rooskleurig, zéker gelet op de bouw van de Nieuwe Sluis. Samen bekijken we nu al de maquette en de Nieuwe Sluis in virtual reality! Tijd om aan boord te gaan want we schepen in voor een avontuurlijke havenrondvaart van zo’n anderhalf uur. Kapitein Jan plaatst zich wijdbeens achter het roer en loodst ons elk hoekje van de haven. Straks gaat hij met een welverdiend pensioen. Intussen geeft gids Paul een glasheldere inzage van elke vierkante meter van de ontelbare bedrijven, die langs de haven gevestigd zijn. Ik zal straks weer kunnen opscheppen op de redactie als ik iedereen vertel dat de Westsluis straks schepen met maximaal 12.500 containers aankan, dat de bubbels van mijn Coca‑Cola uit koolzuur komt dat in Terneuzen verwerkt wordt en dat vorig jaar 23.266 schepen de Westsluis passeerden. Ik zeg je nu al: ik blaas mijn collega’s met mijn opgedane kennis van hun stoel. Met dank aan Jan en Paul….

Meer info vindt u op:
www.rdeschelde.nl
www.oesterij.nl
www.portaalvanvlaanderen.nl