De bijzondere hobby van… Jan Deckers

Zoals bij veel kinderen die in het landelijke Essen opgroeiden, begon de liefde voor vogeltjes bij het vangen ervan en ze houden in een kooitje. Zo begon de latere hobby van Jan Deckers (76) ook.

Vogeltjes vangen

“Als kind ving ik vogeltjes om in een volière te houden”, vertelt Jan, “zoals bijna alle jeugd in Essen deed. Ik was sowieso heel erg geïnteresseerd in de natuur, omdat ik buiten woonde. Dan was het vanzelfsprekend dat je veel vogeltjes kende, je woonde er gewoon tussen. Op school waren er ook een paar leraren die echte natuurliefhebbers waren. Zij hebben die liefde op mij overgebracht.”

Grote kennis van het dier nodig

“Toen ik begin 30 was ben met ik met geweerjagen begonnen. Niet om zomaar dieren te doden, maar voor voedsel. Om dat te kunnen doen is een grote kennis nodig van het dier, zijn biotoop en de grote of juist kleine aantallen. Dan kom je in de jacht terecht en daar moest je een paar diploma’s voor halen. Ik heb er 3: kleinwild, grootwild en jachtopziener. Vroeger was dat apart, nu is het 1 diploma. Daarna moest je een jachtakte aanvragen en een verzekering afsluiten. Die akte kostte vroeger 6.000 frank en nu €150,-“

Gelukkig veel ten goede veranderd

“Geleidelijk aan ben ik overgegaan op roofvogels. De jacht werd namelijk veel te gecommercialiseerd. Er werd wild gefokt om legaal uit te zetten, zodat er op gejaagd kon worden. Dat was dus meer schieten om het schieten. Je merkte ook dat de jagers steeds minder kennis van de dieren, hun biotoop en het wildbestand hadden. Nu heb ik het niet over de individuele en plaatselijke jagers, maar over de georganiseerde jachtpartijen met zakenrelaties enzo. Die jaagden al puur om te schieten voordat de diploma’s verplicht waren. Tegenwoordig lopen er alleen jagers rond met een gedegen kennis van de natuur en de biotoop voor het jachtwild. Dat is dus helemaal ten goede gekeerd.”

Valkenier in Wuustwezel

“In Wuustwezel was een valkenier waar ik met mijn kinderen ben gaan kijken. Daar kwam jacht met roofvogels ter sprake. Ik was toen milieuambtenaar en binnen mijn bevoegdheid lag ook de jacht. Ik heb hem toen uitgenodigd om een jachtdag te organiseren. Om overheidsinstanties die bevoegd waren voor de handhaving van de jacht kennis te laten maken met deze vorm van jagen. Die dag was bedoeld voor politie, rijks- en boswachters om hun kennis te laten maken met jagen met roofvogels. Want veel mensen wisten niet dat dat legaal was, hoe dat ging en hoe het gekaderd moest worden binnen de wetgeving.”

Woestijnbuizerd

“En zo ben ik zelf met roofvogels begonnen in plaats van met wapens. De eerste vogel die ik kocht was voor mijn zoon die 16 werd. Hij ging vanaf zijn 8ste al mee met de jacht en is een gepassioneerd jager geworden, die begonnen is met roofvogels. Die eerste vogel was een woestijnbuizerd, iets daarna kocht ik er zelf ook eentje. Dat zijn namelijk de enige vogels die in groepen jagen, de andere jagen individueel. Het is ook een vrij gemakkelijke vogel voor beginners om mee te trainen. Het zijn rustige dieren, die sociaal gedrag vertonen, meer dan andere roofvogels.”

Dagelijkse training

“In het wild worden deze vogels 5 jaar, in gevangenschap veel ouder, zelfs tot 25 jaar. De woestijnbuizerds van mijn zoon en mij leven nog en zijn 15 en 20 jaar oud. Een roofvogel in het wild eet ongeveer 1x in de 3 dagen, dat volstaat. Tussen die maaltijden in bewegen ze zich amper tot niet. Met onze roofvogels wordt dagelijks getraind en gevlogen, met als gevolg dat ze een goede conditie en spieropbouw hebben. Het menu kan per vogel ook heel sterk verschillen, dat is afhankelijk van de soort en de grootte. Momenteel hebben mijn zoon en ik 3 woestijnbuizerds, 1 roodstaartbuizerd en 1 havik.”

Ontsnapte sakervalk

“Ik had nog een sakervalk, maar die is tijdens een training een paar weken geleden gaan vliegen en wordt nog opgespoord. Alle valkeniersvogels worden namelijk losgevlogen met een zender. Met de ontvanger kun je dan proberen het signaal op te pikken om hem te lokaliseren. Als je hem niet kunt traceren, kun je via ‘Bird Alert’ alle gegevens aan de andere valkeniers doorgeven, die dan ook zullen proberen de vogel te traceren. Alle vogels van valkeniers zijn trouwens geringd en/of gechipt. Gelukkig overkomt het me verder nooit, al is mijn eerste woestijnbuizerd 15 jaar geleden ook eens ontsnapt. Die heb ik terug weten te vinden bij Steenbergen.”

Afscherming van de prooi

“Als één van je roofvogels een dier te pakken heeft, dan gaat hij daar op zitten met zijn vleugels half opengespreid, zodat andere vogels de prooi niet kunnen zien. Zijn klauwen zitten dan verkrampt in zijn vangst. Je moet wachten tot hij zich ontspant en hem dan proberen te lokken met zijn lievelingseten. Dan pas kun je de prooi pakken.”

Beheren van het wildbestand

“Jagen is niet zomaar alleen dieren doodschieten of met vogels jagen, het is ook het beheren van het wildbestand. Vossen bijvoorbeeld, wonen meer en meer in verstedelijkte gebieden, vanwege het grote voedselaanbod (afval en bijvoeren door mensen). Met als gevolg meer jongen. Al deze vossen zorgen voor de verlaging van het wildbestand. Dit geldt ook voor meeuwen, kauwen, kraaien en eksters. Door te jagen breng je de overbevolkingen terug naar een natuurlijk peil, wat het wildbestand weer ten goede komt.”

Iedere roofvogel is anders

“Roofvogels zijn imponerende dieren en je kunt ze niet africhten zoals een hond. Je moet juist in zijn leefwereld binnen gaan om hem te snappen en er mee te kunnen trainen. Bovendien is iedere vogel individueel anders ingesteld.”

Immaterieel erfgoed

“De valkerij is door Unesco uitgeroepen tot immaterieel erfgoed van de mensheid. 2 of 3 keer per jaar is er een festival, waarvan de eerste 2 edities in Engeland waren . Daarna werden ze altijd in de Verenigde Arabische Emiraten gehouden. De Arabieren zijn wereldwijd de grootste sponsors van de valkerij. Het is echt hun paradepaardje.”

Glibberige prooi

“Als je met een roofvogel gaat jagen kun je zien wanneer hij een mogelijke prooi in de gaten krijgt. Hun zicht is enorm scherp, als ze mens waren zouden ze een krant op 400 meter afstand kunnen lezen. Ik was bij Meer en zag aan mijn woestijnbuizerd dat hij iets in de gaten had en liet hem gaan. Hij dook op iets, waarvan ik eerst dacht dat het een slang was. Het bleek echter een paling te zijn die over land richting water ging.”

Foto’s: Jan Deckers, Noordernieuws.be

NN

Hebt u ook zo’n bijzondere hobby waar u graag eens over wilt vertellen? Neem dan contact met ons op via de contactpagina en we nemen u graag een interview af. Het is niet noodzakelijk dat u in Essen of omgeving woont.