Ruikt een hond angst?

‘Honden ruiken angst.’ Het is een verhaal waar we allemaal mee opgroeien. Omdat het ons van jongs af aan als dusdanig verteld wordt, geloven we het ook. Sommigen denken dat ze het aan den lijve ondervonden hebben. Honden lijken namelijk heel goed in staat om een angstig iemand te herkennen. Maar is dit ook werkelijk zo? Kan een hond daadwerkelijk angst ruiken?

Afwijkend gedrag bespeuren

Laten we vooropstellen: het antwoord is nooit met zekerheid te geven. Toch zijn de meeste gedragsexperts het er wel over eens: honden kunnen de emotie angst niet op basis van geur herkennen. Wat honden wel degelijk herkennen, zijn afwijkingen in iemands lichaamshouding of manier van bewegen. Mensen die angstig zijn, gedragen zich namelijk afwijkend van mensen bij wie dit niet het geval is. Dat valt een hond, die vooral geleerd heeft om op zijn ogen en neus te vertrouwen, direct op. Een hond is gewend de wereld met zijn zintuigen te verkennen.

Angst als trigger voor honden

Jonge honden zijn, vooral tijdens de eerste maanden, ongeremd in het benaderen van mensen. Wie dit leuk vindt, beloont deze toenadering (aaien, knuffelen, enthousiasme). Mensen die bang zijn, corrigeren of straffen dit onstuimige gedrag niet maar hebben de neiging weg te lopen. Zo’n hond heeft dus geen negatieve ervaring met het opzoeken van iemand die afwijkend (en dus opvallend) gedrag vertoont. Sterker nog: doordat een baas de angst vaak herkent bij andere mensen, zal hij de hond juist extra aandacht geven. En extra aandacht is natuurlijk altijd fijn. Dus associeert een hond angst bij mensen al gauw met iets positiefs.

Hondenneuzen en mensenneuzen

Al decennia lang wordt door wetenschappers beweerd dat honden geuren tot wel tienduizend keer beter kunnen onderscheiden dan mensen. Waarschijnlijk ligt dit ten grondslag aan het idee dat honden angst daadwerkelijk kunnen ruiken. In 2017 publiceerde neurowetenschapper John McGann in het blad Science dat het reukvermogen van mensen zich kan meten aan dat van bijvoorbeeld honden. Toch lijken honden veel meer signalen op te pikken dan de meeste mensen doen. Een van de heersende theorieën is dat dit komt doordat mensen teveel nadenken en daardoor niet intuïtief op geuren reageren, zoals dieren bijvoorbeeld wel degelijk doen.

Getrainde neuzen

Daarnaast hebben mensen geleerd om te vertrouwen op hun gezichtsvermogen: onze ogen helpen ons bepalen waar we heen gaan en wat we doen. Hierdoor hebben we in de loop der jaren afgeleerd om ons reukvermogen hiervoor te gebruiken, terwijl onze neus hier in principe wel op ingericht is. Kijk bijvoorbeeld maar naar zwangere vrouwen: zonder dat hun neus fysiek daadwerkelijk verandert, is hun reukvermogen vaak veel sterker ontwikkeld ten tijde van de zwangerschap.

Conclusie

Dat een hond daadwerkelijk angst kan ruiken, is dus niet het geval. Wel kan een hond afwijkend gedrag herkennen. Veel verschil maakt dit niet voor het gedrag dat zo’n hond vervolgens vertoont. In beide gevallen pikken ze iets op, en leidt hun nieuwsgierigheid ertoe dat ze angstige mensen actief opzoeken in plaats van hen met rust laten. En het reukvermogen? Ach, die discussie is interessant en het zal nog wel even duren voordat de wetenschap hier daadwerkelijk uit is. Tot die tijd is het leuk om zelf eens de geurenwereld van je hond beter te leren kennen. Stel dat je zelf aan een boom zou snuffelen, dan zou het je verbazen hoeveel je herkent en hoeveel nieuwe geuren je ontdekt. Misschien wel evenveel als je eigen hond. Misschien het proberen waard?

Bron: Dierenbescherming.nl
Foto: Pixabay

19