Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
In de provincie Antwerpen nam de provincieraad in januari 2019 officieel de startbeslissing voor de opmaak van het Provinciaal Beleidsplan Ruimte Antwerpen. Inhoudelijk is de provincie al een tijdje bezig onder de noemer Nota Ruimte. Ze gaan nu verder met de officiële benaming ‘Provinciaal Beleidsplan Ruimte Antwerpen’ en organiseren van 20 augustus tot en met 18 oktober een adviesronde over de conceptnota. Ieders mening is welkom en je kunt die sturen naar beleidsplanruimte@provincieantwerpen.be.
Zorgvuldiger omspringen met de schaarse ruimte
Milieuvereniging GroenRand maakt gebruik van deze publieke raadpleging en schreef enkele suggesties en bedenkingen uit. De Voorkempen wordt geconfronteerd met een aantal ruimtelijke uitdagingen, die in de komende jaren alleen maar groter zullen worden. Een zeer verspreide bebouwing en een versnippering van de open ruimte, die wordt doorsneden door allerlei infrastructuur. Bovendien maken tal van sectoren aanspraken op de open ruimte voor natuur, landbouw, recreatie, industrie, infrastructuur, woningbouw, … Om een verdere versnippering tegen te gaan en om al die ruimtelijke aanspraken te kunnen waarmaken, moeten we veel zorgvuldiger omspringen met de schaarse ruimte.
Relatief klein in oppervlakte
Ons bestaande groen is relatief klein in oppervlakte, sterk versnipperd en geïsoleerd en is soms moeilijk bereikbaar en te weinig gekend. Nochtans is groen belangrijk voor de gezondheid en de woon- en leefkwaliteit van onze inwoners, om onze provincie aantrekkelijker te maken én om de uitdagingen op het vlak van biodiversiteit en waterbeheersing te kunnen aanpakken. De voorbije jaren zijn er veel visies ontwikkeld, plannen en ontwerpen opgemaakt en er is ook al heel wat gerealiseerd. Maar er is vaak een gebrek aan samenwerking op het terrein en een chronisch tekort aan middelen en instrumenten om al die plannen waar te maken. Hierdoor gaan veel kansen verloren.
Antitankgracht ruggengraat voor de Voorkempen
In navolging van het ruimtelijk structuurplan provincie Antwerpen, het kaderplan kanaal Dessel – Turnhout – Schoten en de structuurvisie en implementatieplan voor de noordelijke bosgordel rond Antwerpen, fungeert de Antitankgracht als ruggengraat voor de Voorkempen. Deze ruggengraat zal versterkt worden door het PDPO-project, dat in de steigers staat.
De gracht vormt een langgerekt element van het Vlaamse waternetwerk doorheen het zogenaamde bebouwd perifeer landschap en is daardoor een natuurverbindingsgebied voor verschillende grote en kleinere natuurgebieden, beschermde landschappen en boscomplexen.
Versterking landschappelijk en ecologische samenhang
We zijn er ons soms niet van bewust hoeveel natuur we nog bezitten in de Voorkempen. Het Natuurpark Voorkempen heeft (zonder verweving) een oppervlakte van 11.715 ha zuivere natuur en heeft steeds een link met de Antitankgracht (zie kaartje). GroenRand wenst de landschappelijke en ecologische samenhang te versterken, door een gepast beheer van verbindings- en natuurverwevingsgebieden, die cruciaal zijn voor de migratie van dieren en planten. De vereniging wil hierbij gemeenten in de Voorkempen stimuleren en clusteren om meer gebiedsgericht te werken, een samenwerking tussen het Regionaal Landschap, de landbouwers, de Antwerpse Bosgroepen, natuurverenigingen, de Vlaamse Landmaatschappij en de Provincie Antwerpen.
Inventaris kleine landschapselementen
Als eerste stap wenst GroenRand een projectmatige inventarisatie te maken van kleine landschapselementen en andere landschapselementen, zoals poelen, bomen, houtkanten. Vanuit deze gegevens moet nagegaan worden welke landschapselementen er kunnen worden hersteld of versterkt, zodat hiaten worden opgevuld. Er moet tevens een schakelplan worden gerealiseerd, waarin een ontsnipperingsplan een essentieel element is. Wegen doorsnijden het landschap en vormen barrières. Daardoor hebben wegen een versnipperend effect op leefgebieden van plant- en diersoorten. Ze bemoeilijken de uitwisseling tussen leefgebieden aan de ene kant van de weg, met leefgebieden aan de andere kant van de weg. Een verminderde (genetische) uitwisseling kan ervoor zorgen dat er in de kleine resterende populaties inteelt optreedt, met alle negatieve gevolgen van dien. De gefragmenteerde gebieden kunnen uiteindelijk te klein worden om het voortbestaan van een individu of populatie te verzekeren.
Slechts één nationaal park
In het kader van de Vlaamse regeringsonderhandelingen is er een inhoudelijke nota opgesteld. Hierin wordt voorgesteld om vier Nationale Parken op te richten. Nederland heeft momenteel 21 Nationaal Parken, Vlaanderen maar één. Vlaanderen heeft dus heel wat in te halen. Maar hoe gaan we die Nationale Parken stimuleren en organiseren? En wat zijn de standaardvoorwaarden?
Natuurpark Voorkempen
GroenRand stelt voor om prioritair te starten met ‘Natuurparken’ waarin eerst bekeken wordt hoe je bestaande natuurgebieden kan verweven, verbinden en ontsnipperen, voordat de status van ‘Nationaal Park’ wordt toegekend. Dit zal een hele dynamiek veroorzaken in de provincie Antwerpen, want reeds veel projecten staan in de steiger. GroenRand geeft tijdens deze publieke raadpleging haar eigen project ‘Natuurpark Voorkempen’ als voorbeeld.
Grote foto: Pixabay
DW
51
