Als we te lang wachten, vallen we uit het ontsnipperingsplan

Minister Demir moet meer middelen voorzien

Tijdens de analyse van GroenRand is gebleken dat de Voorkempen een van de groenste regio’s van de provincie Antwerpen is. De Antitankgracht is zowel historisch als op vlak van natuur, een uniek maar kwetsbaar landschap. In haar visienota heeft GroenRand de Antitankgracht omschreven als ruggengraat en een groene as. Dit voor zowel natuur als recreatie, die de verschillende groengebieden, natuur- en parkdomeinen en attractiepolen met elkaar in verbinding brengt en waarbij de forten bakens in het landschap vormen. Dit is gebaseerd op de planningscontext. In het provinciaal ruimtelijk structuurplan werd de Antitankgracht omschreven als een belangrijk natuurverbindingsgebied en recreatieve as. Een element dat overgenomen werd door de gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen en tot uitvoering werd gebracht in het landschapsbeheerplan voor de gracht.

Een aantal randvoorwaarden zijn echter ook aan het licht gekomen

Op ecologisch vlak gaat dat dan over het uitbreiden en onderling verbinden van bestaande natuurgebieden, tot het inrichten van kleinschalige landschapselementen in de nabije omgeving. Dit alles heeft echter weinig kans van slagen, indien er geen sterke trekker is die prioriteiten vastlegt en acties onderneemt. Een belangrijke taak voor deze trekker zal het verenigen van alle actoren zijn, die momenteel nog teveel individueel aan het werk zijn. De provincie Antwerpen en het Regionale Landschap de Voorkempen vervullen het best deze trekkersrol, omdat ze de verschillende sectoren overkoepelen en in staat zijn deze partners bij elkaar te brengen in een gebiedsgerichte werking, gericht op de Antitankgracht.

Verdere visievorming

Het werk van GroenRand kan hopelijk bijdragen tot de verdere visievorming omtrent de Voorkempen en de Antitankgracht, als een logische stap die volgt op het landschapsbeheerplan en als een verdere concretisering van de provinciale en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen. Maar als de provincie en het Regionaal Landschap niet snel actie onderneemt, dreigt GroenRand uit het Vlaams ontsnipperingsplan te vallen. GroenRand nam alvast zelf initiatief en schreef het departement omgeving aan, hopende dat de provincie en het Regionaal Landschap zullen volgen door dit initiatief te ondersteunen.

22 ruimtelijke boseenheden

De Antitankgracht vormt een langgerekt element van het Vlaamse waternetwerk doorheen het zogenaamde bebouwd perifeer landschap en het verbindt onder andere grote en kleinere natuurgebieden en boscomplexen. De studie van de structuurvisie en implementatieplan voor de noordelijke bosgordel rond Antwerpen heeft in het onderzoeksgebied 22 ruimtelijke boseenheden afgebakend.

De Antitankgracht staat tevens in verbinding met verschillende gebieden met hoge biologische waarde (Biologische waarderingskaart):

1. De Kalmthoutse Heide
2. Het Groot Schietveld
3. Klein Schietveld, Fort van Brasschaat, Uitlegger, Mastenbos en Ertbrandbos
4. Verschillende parken – verbindingszone ‘landschapspark Voorkempen’ met het provinciaal project het ‘Groen Kruis’/GruunRant.
5. Golfterrein Rinkven, Brechtse Heide, Molenbos
6. Het zuidelijk uiteinde van de Antitankgracht met het, Vrieselhof, Vallei van Het Groot Schijn, Zoerselbos, Vallei van de Tappelbeek, Herenbos, Blommerschot

Om deze redenen wordt de Antitankgracht in het ruimtelijk structuurplan van de provincie Antwerpen als een zeer belangrijk natuurverbindingsgebied geklasseerd.

GroenRand bezocht het Nationaal Park Hoge Kempen

Een van de meest opvallende thema’s in het Nationaal Park is de ontsnippering. Het park is in de loop der tijd in verschillende delen opgedeeld door de aanleg van verschillende verkeerswegen. Door het overbruggen of ondertunneling van deze wegen worden de verschillende deelgebieden van het park met elkaar verbonden, zowel voor recreanten als voor de wilde dieren in het park. Daarnaast zijn er nog verscheidene tunnelbuizen en onderdoorgangen. Hier zal prioritair werk van gemaakt moeten worden, voordat er in de Voorkempen gestart kan worden met een Landschapspark met één of meer Nationale parken.

Ontsnipperingsplan essentieel element

Er moet een schakelplan worden gerealiseerd waarin een ontsnipperingsplan een essentieel element is. Wegen doorsnijden het landschap en vormen barrières, daardoor hebben wegen een versnipperend effect op leefgebieden van plant- en diersoorten. GroenRand heeft recent aan de Provincie gevraagd om de ontsnipperingsmogelijkheden te onderzoeken.
Dit wil zeggen dat er nagegaan moet worden welke acties reeds uitgevoerd zijn, maar ook welke acties -met een hoge, middelhoge en lage prioriteit- in de toekomst moeten worden opgenomen en wie de trekker (gemeenten, AWV) wordt van bepaalde acties.

Foto: Pxhere

DW

27