Trots op mijn beroep. Siska Van de Weyer vertelt!

Muziektherapeute, dat klinkt als leuk met muziek bezig zijn, maar dat is niet de essentie van het vak. Het gaat juist om de therapie, met muziek als hulpmiddel om het isolement bij mensen met dementie te doorbreken. Siska Van de Weyer (23) weet hoe kostbaar dit is en zet zich dagelijks met veel liefde in, om deze dankbare momenten te bereiken.

Piano leren spelen om mezelf te begeleiden

“Mijn vader speelde vroeger gitaar en daardoor groeide ik met muziek op. Ik ging naar de muziekschool, dat wilde ik graag, maar het vervelende is, dat je altijd begint met noten leren. Dat vond ik niet leuk, omdat het theoretisch is, maar later is dat wel veranderd. De lerares Notenleer woonde bij me in de buurt en als ik het niet snapte, gaf ze me thuis bijscholing. Ik zong graag en wilde mezelf begeleiden, daarom wilde ik piano leren spelen. Al in het tweede jaar zei mijn lerares dat het misschien een heel goed idee was om zang als tweede vak te doen, iets dat ik best wilde, want thuis zong ik al veel met mijn papa.”

Hard werken

“Ik wilde altijd al verder in de muziek. Op mijn veertiende ging ik naar K.S.O. (Kunst Secundair Onderwijs) in Turnhout en moest ik op internaat, bij de zusters. Voor deze opleiding moest je ingangsexamen doen, om te kijken of je de basis had. Veel mensen denken: ‘O, leuk, muziek!’ Maar je moest er heel hard voor werken, ik heb daardoor ook léren werken. Ik had les van een enthousiaste, strenge lerares van wie ik veel heb geleerd. Ook om niet onvoorbereid naar haar toe te gaan, want dan liet ze wel merken dat ze daar niet mee gediend was. Ze was streng maar rechtvaardig. Je wordt tevens onderwezen in het spelen voor andere mensen, maar ik had teveel stress voor de optredens. Dat maakte me duidelijk dat ik niet als instrumentalist wilde leven. Een instrumentalist is iemand die met zijn/haar muziekinstrument optreedt voor andere mensen.”

Strenge regels

“Na een jaar in het internaat ben ik daar vertrokken. De strenge regels waren voor mij niet leefbaar. Ik was aan het experimenteren en had vrijheid nodig, heel normaal voor mensen op die leeftijd, maar de simpelste dingen, bijvoorbeeld je haar föhnen, waren niet toegestaan. Dan viel namelijk de elektriciteit uit. Ik heb er wel veel etiquette geleerd, wat heeft bijgedragen aan wie ik nu ben. Door de visie van het internaat heb ik bovendien geleerd wie ik niet wilde zijn. Ik ben naar een gastgezin verhuisd, waar ik de resterende drie jaar van mijn opleiding heb gewoond. Hier werd ik zot verwend. Zij waren als grootouders voor mij. Daarnaast was dit alles alleen maar mogelijk dankzij de open visie van mijn ouders. Niets is voor hen te gek. Altijd zochten zij mee naar mogelijkheden en zo gaven zij mij heel veel kansen.”

Muziek als therapie

“Omdat ik al wist dat ik geen instrumentalist wilde worden, koos ik na K.S.O. voor muziektherapie. Het therapeutische van de muziek en bezig zijn met mensen trok me heel erg. Ieder mens heeft recht op het uiten van het psychische innerlijke en dat er gekeken wordt naar het psychisch welzijn. We zien dat er in woon-zorgcentra vaak gefocust wordt op de fysieke zorgen en ik probeer daar iets naast te zetten, dat aansluit op de belevingswereld van de bewoners.”

Geweldig woonzorgcentrum

“Een groot deel van mijn familie heeft in WZC De Bijster gewerkt. Vooral mijn grootmoeder is nog steeds gekend binnen De Bijster en ik wist dat het een geweldig zorgcentrum is. Als jobstudent heb ik hier tijdens mijn opleiding gewerkt. Op een gegeven moment vertelde ik Kristine dat ik niet meer kon komen, omdat ik afstudeerde. Ik vertelde haar wat meer over mijn opleiding en een paar weken later had ik hier een sollicitatiegesprek met Bart, de directeur, en werd aangenomen. Bart was gewend met muziektherapeuten te werken en kent de waarde ervan.”

Muziektherapie op vraag van zorgverleners

Muziek als hulpmiddel

“Tijdens onze opleiding moeten we zelf in psychotherapie, om te leren hoe we ons verbaal en non-verbaal presenteren en dat kan heel confronterend zijn. Het helpt je bij je verdere ontwikkeling. De therapie is niet verplicht, maar het maakt je een betere therapeut als je weet wat jouw gedrag, hoe je overkomt en nog veel meer non-verbale aspecten, teweeg kan brengen. Dat is het doel van de therapie: het zoeken naar iets gemeenschappelijks, waarin de bewoner zich begrepen voelt. Het is de therapie waar het om gaat, de muziek is een hulpmiddel. Eigenlijk is de benaming muziektherapeut niet correct, want die dekt de lading niet. Het is een erkend diploma, maar geen erkend beroep, ondanks dat je je masteropleiding hebt behaald. Hierdoor wordt de waarde van een muziektherapeut echt nog onderschat.”

Dankbaar

“Muziektherapeute is echt een heel dankbare job. Door contact te zoeken met en te proberen het isolement te doorbreken en in de belevingswereld van de bewoner te treden, komen er vaak heel kleine dankbare momenten naar boven. Die zijn van ongelooflijk grote waarde. Voor mij betekenen die kleine momenten zoveel als: ‘Hier ben ik, ik ben er nog. Ondanks dat ik verbaal of fysiek nog weinig kan brengen of dat ik achteruit ga.’ De alledaagse dingen worden vaak moeilijk voor onze bewoners. Maar het zingen van que sera sera kan feilloos verlopen. We zijn als mens meer dan een verbaal wezen. Ook non-verbaal zijn er zoveel communicatiemogelijkheden waar we minder stil bij staan of minder getraind in zijn. En juist daar biedt een muziektherapeut een absolute meerwaarde. Ik vind het onze plicht als zorgverleners, om niet alleen te kijken naar de fysieke, maar ook naar de psychische zorgen.”

Trots op mijn beroep

“Ik ben trots op die kleine momenten, al is het maar een fractie van een seconde, dat ik een speciaal moment, een moment van herkenning, van veiligheid bij de bewoners kan bewerkstelligen. Als iemand bijvoorbeeld in slaap valt, is dat een groot compliment. Want alleen in een veilige situatie kan je slapen. Mijn werk bij De Bijster is fantastisch, het past precies binnen mijn visie hoe er naar de bewoners wordt gekeken en ik heb hier alle kansen gekregen om de functie op te starten.”

NN

323