Tips4Trips – De Loirevallei ontkurkt: een droomreis voor elke wijnliefhebber

Een reis naar de Loire wordt meestal geassocieerd met bezoeken aan kastelen uit de tijden van Louis XIV maar wist je dat deze regio veel meer te bieden heeft dan enkel kastelen? Zo kan je ook een wijnreis maken langsheen de Loire met bezoek aan grote maar ook vele kleine wijndomeinen of chateaus. Onze wijnliefhebber annex sommelier/redactrice Annick De Wilde trok er zelf naartoe en kwam met niets anders dan hoogtepunten naar terug.

Ver weg ligt de Loire-regio niet. Vanuit Brussel-Zuid of Lille is het slechts een viertal uur reizen met de TGV tot in het hart van deze wijnregio. Op vlak van wijngebieden kan je de Loire indelen in vier grote regio’s die elk enorm verschillen qua klimaat en bodem. Dit geeft een enorme diversiteit van wijnstijlen en druivenrassen. Wist je trouwens dat de Loire regio de meest verschillende wijnstijlen heeft wereldwijd? Beginnend aan de oevers van de Atlantische Oceaan, hebben we de ‘Pays Nantais’: gekend om zijn minerale en ziltige wijnen, denk maar aan de Muscadet Sèvre et Maine, meest gekend om zijn combinatie met mosselen of fruits de mer. Gaan we volledig naar het oostelijke gedeelte, net ten Noorden van de Morvan en grenzend aan Bourgogne, dan bevindt zich daar de wijnregio ‘Centre Loire’ met zijn meest gekende wijnen de Sancerre en Pouilly Fumé op basis van de Sauvignon Blanc. Centraal in de Loire regio bevinden zich de meeste diverse wijnregio’s ‘Anjou’, ‘Saumur’ en ‘Touraine’. Dit laatste gebied heb ik mogen bezoeken op uitnodiging van het consortium ‘Vins du Vals de Loire’.

Aankomst met de TGV in Angers

Dit was in ieder geval mijn eerste bezoek aan Angers en ik was onmiddellijk gecharmeerd door deze prachtige stad. In de oude binnenstad kun je de rijke geschiedenis bijna proeven terwijl je door de smalle straatjes wandelt. De talrijke pleinen zorgen bij mooi weer voor een bijzonder gezellige sfeer. En als winkelen je ding is, dan vind je in Angers alles wat je maar kunt wensen, zelfs een warenhuis van Lafayette. Angers ligt niet aan de Loire, maar strekt zich uit over beide oevers van de rivier de Maine, die samen met de Loire het departement Maine-et-Loire zijn naam geeft. De stad staat beroemd om haar prachtige kasteel, en als je vanaf het kasteel de brug over de Maine oversteekt en naar links gaat, kun je een schitterende fietstocht langs de rivier maken naar de plek waar de Maine uitmondt in de Loire. Je fietst over een autovrij fietspad dat direct langs de oever van de Maine loopt.

Bezoek met degustatie in Château de Bellevue

Op maandag stond het eerste bezoek gepland aan Château de Bellevue in Val-du-Layon. De geschiedenis van deze wijnchâteau gaat terug tot in 1894 en is nu met Anne en Hervé Tijou toe aan zijn vijfde generatie. Zij beschikken over 35 ha wijngaarden, en zoals de naam het al doet vermoeden, een prachtig uitzicht zowel op de Loire als op de rivier Layon. Voor hun witte wijnen gebruiken zij de typische witte druivenrassen voor de Loire: vooral Chenin Blanc, (wordt ook Pineau de la Loire genoemd) een beetje Chardonnay en Sauvignon Blanc. Voor hun rode wijnen de typische Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon en de minder gekende Grolleau voor rosé wijnen. De bodem rond Angers bestaat vooral uit schist met klei en leisteen wat gestructureerde stevige wijnen voortbrengt.

Hoera, degustaties

Bij de degustatie van enkele wijnen uit hun gamma bleven mij vooral bij:

• bij de droge witte wijn: de AOP Savennières ‘Eclat de Schiste’ gemaakt van 100% chenin, geplukt in verschillende triesen en rijping op eikenhouten vaten. Deze volle witte wijn met aroma’s van rijp geel fruit, bijna gestoofde abrikozen, kweeperengelei, honing en vanille is een perfecte begeleider van rijke vis en wit vleesgerechten. Denk maar aan kreeft à la nage of vol au vent de luxe met kalfszwezeriken of vederwilde. Maar ook bij harde kazen zoals comté of mimolette gaat deze wijn ook perfect.
• in de zoete witte wijnen of de Vins Moelleux: AOP Coteaux du Layon 1er CRU Chaumes ‘Les Guignardes’. De chenin druiven staan hier aangeplant op klei en kalksteenbodem en worden pas zeer laat op verschillende tijdstippen, afhankelijke van de overrijpheid of ‘pourriture noble’ van de druiven. Aroma’s van ananas, vijgen, lychees, vanille en kruiden doen je watertanden naar heerlijke gerechten om hierbij te serveren. Zoals foie gras, salade van gerookte eendenborst, blauwschimmelkazen geserveerd met peperkoek, tarte tatins van appel of peren.

Lokale keuken

Na het bezoek en de warme ontvangst van Anne Tijot gaat het voor de lunch richting Le Petit Manoir in Saint-Melaine-sur-Aubance. Een gezellige bistro in het hart van de wijngaarden rond de rivier Aubance. Hier komen elke dag verschillende wijnboeren uit de regio eten. Een pure lokale keuken met een mooie wijnkaart. Kortom een adresje om zeker mee op te nemen tijdens je bezoek aan de Loire.

Omdat de oogst volop bezig was, konden we in de namiddag mee aan de slag met de druivenoogst en konden we het leven van de wijnboer in het echt beleven.

Overnachting in Le Prieure

Na het zwoegen en oogsten verplaatsten we ons meer oostwaarts richting Saumur, waar we verbleven in Château Le Prieure. Dit elegante kasteel uit de 12de eeuw biedt terrassen met een uitzonderlijk panoramisch uitzicht op de rivier de Loire beneden. Het kasteel is gesticht in de Renaissance door benedictijner monniken en werd in de 20e eeuw volledig gerenoveerd. Een ondergrondse kelder met 3.000 flessen en een luxe bar, omringd door glazen ramen met uitzicht op de Loire, zijn de favoriete plekken van de gasten om te ontspannen met een topcuvée uit de Loire. Met een gastronomisch Frans restaurant en een bosrijk park van 60 ha biedt dit viersterrenhotel de perfecte luxe op slechts een klein eindje rijden van de belangrijkste toeristische locaties Saumur, Angers en Tours.

Paul Pisani-Ferry, een wijnboer met stijl

Tijdens de avond werden we vergezeld door Paul Pisani-Ferry van Château de Targe, een wijnkasteel opgericht in de 17de eeuw maar sinds de komt van de huidige generatie volledig overgeschakeld is op 100% biologische wijnbouw. Tijdens de degustatie van verschillende van hun wijnen sprongen er voor mij persoonlijk twee echt wel uit omdat je meestal met de rode wijnen uit de Loire op basis van Cabernet Franc direct denkt aan vegetale aroma’s van groene paprika, boontjes en tomatenbladeren. Maar dit was bij de rode wijnen van Château de Targé absoluut niet het geval. We hadden hier structuren van zeer mooi rijp rood fruit, wat gestoofde bramen, ondersteund door een fijne kruidigheid.

De AOC Saumur-Champigny ‘Clos Saint Père’, een nieuwe cuvée op de markt sinds 2020 is een lichte rode wijn ideaal als aperitief of bij lichte gerechten of visgerechten. Gezien de wijnbouwer kiest voor een vrij korte schilmaceratie blijven de fruitaccenten mooi behouden. De AOC Saumur-Champigny ‘Le Gory’ 2017, een moeilijk jaar om deze wijn te maken (door de uitzonderlijke weersomstandigheden: vorst, droogte) maar met een schitterend eindresultaat. Applaus. Een complex rode wijn met aroma’s van zwart gecompoteerd fruit, kruidigheid en versmolten tannines.
een dikke proficiat aan de wijnbouwer om in een exceptioneel jaar toch zo een schitterende wijn te kunnen voortbrengen.

De ondergrondse gangen en kelders van Saumur

Op dinsdag was het de beurt aan het imposante wijndomein ‘Gratien & Meyer’, opgericht door Alfred Gratien en Jean-Albert Meyer in 1864. Tot begin van de 21ste eeuw bleef het domein in familiebezit maar daarna werd dit populaire en gekende domein verkocht aan het Duitse concern Henkell & Co.
Het domein is gekend voor zijn mousserende wijnen. Het loont zeker en vast de moeite om eveneens een bezoek te brengen aan dit domein met meer dan vijf kilometer ondergrondse gangen waar meer dan vier miljoen flessen liggen te rijpen. Je krijgt een perfecte rondleiding in het Frans of Engels met veel aandacht voor de productie van mousserende wijnen zowel in het verleden als nu. In de regio van Saumur zijn ongeveer een 1.000 kilometer aan onderaardse kelders en gangen uitgehouwen uit de kalk- en tuffeaubodem. Deze gangen worden gebruikt voor het rijpen van de mousserende wijnen op basis van Chenin.

Op visite bij Coco Chanel

Voor de middaglunch stond er nog een kort bezoek aan Saumur op het programma. Hoog boven de stad torent het kasteel waar je een prachtig uitzicht over de Loire hebt. Een bezoek aan het kasteel is trouwens best de moeite waard als je meer wilt weten over de geschiedenis van de stad. Een leuk weetje over Saumur is dat de modeontwerpster Coco Chanel er geboren is. We hadden de lunch met zicht op het kasteel in L’Essentiel, een bistronomisch restaurant met eenvoudige en verfijnde gerechten, waarbij lokale en seizoensgebonden producten mooi gecombineerd worden.

Welkom bij de Vlaamse Kathleen Van den Berghe

‘s Namiddags een bezoek aan de Vlaamse Kathleen Van den Berghe. In de wijnwereld is zij een gekende naam want na haar vele studies in de wijnsector is zij nu bezig om de eerste vrouwelijke Belgische Master of Wine te worden. Kathleen is een gedreven ambitieuze vrouw die in 2010 een kasteel kocht in Coteaux Sur Loire. Ondertussen is het kasteel volledig gerenoveerd en zijn er verschillende gites bijgebouwd. Op dit domein kan je schitterend logeren in het midden van de wijngaarden. Naast de prachtige logies kan je ook terecht voor de heerlijke wijnen die op het domein gemaakt worden. Ondertussen hebben zij ook wijngaarden in de wijnregio AOP Quarts de Chaumes aangekocht om hun gamma te vervolledigen met witte wijnen op basis van chenin. Kathleen en haar team hebben er ook voor gekozen om 100% biologisch te werken. Naast het historische park waar je in alle rust kan wandelen, zijn er zowel buiten als binnen vele kunstwerken te bezichtigen.

Tijdens de uitgebreide degustatie was ik getriggerd door volgende twee wijnen:

• AOC Crémant de Loire ‘Blanc de Noirs de Minière’ brut nature: een mousserende wijn gemaakt van 100% Cabernet Franc. Met 48 maanden sur latte heeft deze Crémant een mooie volle rondeur, fijne parels, mondvullend met aroma’s van mirabellen en brioche, een ideale aperitief en een schitterend alternatief voor champagne.
• AOC Bourgeuil ‘Vignes Centenaires de Minière’: Cabernet Franc druiven afkomstig van 100 jaar oude wijnstokken geven deze wijn een mooie complexiteit. In de neus aroma’s van donkerrood gecompoteerd fruit, violetsnoepjes, kruiden en munt. In de mond was dit voor mij een ware smaak explosie: rood fruit, amandel, cassis en bramen, kruiden, minerale toetsen, vanille Wat deze cabernet zo mooi maakt is dat tannines zeer mooi versmolten zijn en zowel de zuren als de tannines dat alles mooi in balans is. Met een schitterend lange afdronk, kan de herfst met zijn stoofpotjes beginnen.

Tours, levendige stad aan de Loire

Na het uitgebreide bezoek inclusief uitgebreide degustatie op het chateau, verplaatsten we ons naar het centrum van Tours, de hoofdstad van de Touraine. Tours is een prachtige stad met bezienswaardigheden zoals Rue Colbert, een sfeervolle hoofdstraat met middeleeuwse architectuur, en Place Plumereau, een gezellig plein met pittoreske houten huisjes en terrasjes. De imposante gotische kathedraal Saint-Gatien en de historische abdijkerk Saint Julien zijn ook zeker een bezoek waard. Daarnaast biedt Tours interessante musea, zoals Musée des Beaux Arts met 1000 tentoongestelde werken en Musée du Compagnonnage, gewijd aan oude ambachten..

Familiedomein met passie: Champalou in Vouvray

Onze laatste degustatie van de wijntrip naar de Loire is naar het hart van de bekende regio Vouvray, ten oosten van Tours. Deze regio staat gekend voor zijn mousserende, stille droge, half-droge en zoete wijnen op basis 100% Chenin Blanc.(sec, demi sec of doux). De unieke appellatie van 2.200 ha ligt verspreid over acht gemeenten tussen Amboise en Tours, op de rechteroever van de Loire. De bodem bestaat vooral uit tuffeau, dit is wit-gele krijtsteen vermengd met zand en silex. Vouvray is dan ook een oneindigheid aan smaken en culinaire fantasieën…

Une vigneronne independente

Ons laatste bezoek is dan ook een topper, een klein familiedomein Champalou in Vouvray. We werden ontvangen door de uiterst charmante mama Catherine. De familie Champalou beschikt over 25ha in Vouvray en maken mousserende, droge en zoete witte wijnen. Respect voor het milieu en duurzame wijnbouw is hun leitmotiv. Ondertussen is de zaak van hun dochter Céline, een dynamische goedlachse en ambitieuze jonge vrouw die voor de overname haar expertise opgedaan heeft in Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Canada maar ook op Corsica en in de Languedoc. Het is door deze verrijkende ervaringen en de kennis van de verschillende wijnwerelden dat ze haar toekomst kiest: ‘une vigneronne independente’ van chenin in Vouvray. In de degustatieruimte van Champalou konden we de Vouvray in al zijn facetten proeven van mousserend, droog, halfdroog tot zoet.

Moeilijke keuze

Het was uitermate moeilijk om een keuze te maken uit hun geproefde wijnen want voor mij waren het één voor één allemaal toppers. Deze twee wil ik graag met jullie delen:

• Champalou Vouvray Sec 2022: De wijn toont een helder bleekgele kleur in het glas. In de neus aroma’s van subtiel geroosterde noten, delicate witte rozen en een vleugje rijpe appel. Bij de eerste slok valt mij een licht zoetje op, maar is perfect in balans met de aanwezige zuren, waardoor de wijn zijn frisheid behoudt. De smaak is rijk en complex, met uitgesproken fruittonen, hints van marmelade, een beetje munt, zachte witte peper en een subtiele rokerigheid. Een waar smakenpallet.
• Vouvray Les Tries 2003: De zoetheid, complexiteit en subtiliteit van deze zoete witte wijn vormen een explosie van smaken die op zichzelf voldoende zijn. Eigenlijk moet ik niets meer toevoegen dit is een godendrank! Deze uitzonderlijke vintage werd niet elke geproduceerd, enkel wanneer de druiven in optimale omstandigheden kunnen rijpen hebben voor de juiste pourriture noble.

Met dit laatste bezoek en deze laatste heel bijzondere wijn zit onze wijntrip naar de Loire er op. Terug richting Tours om daar de TGV op te stappen met een ruime bagage aan interessante wijngesprekken en bezoeken. Voor herhaling vatbaar……

Annick De Wilde, sommelier-conseil, met dank aan Vins de Vals de Loire en alle wijndomeinen

Nog enkele cijfers
34 appellaties AOP
1 appellatie IGP Val de Loire
14 departementen
42.000 ha aan wijngaarden
800 km wijnroutes
Belangrijkste druiven:
Wit: Chenin, Sauvignon Blanc, Melon de Bourgogne, Chardonnay
Rood: Cabernet Franc, Gamay, Grolleau

37% witte wijnen
30% rosé wijnen
20% rode wijnen
13% mousserende wijnen

Te onthouden websites en adressen
https://www.vinsvaldeloire.fr/fr

Restaurants en overnachtingen
https://hotelsaintjulien.com/
https://www.prieure.com/
https://www.restaurant-lessentiel-saumur.fr/
https://www.restaurant-le-petit-manoir.com/
https://www.hilton.com/en/hotels/tufgigi-hilton-garden-inn-tours-centre/

Wijndomeinen
https://www.chateaudebellevue.fr/fra/
https://cavesdelaloire.com/
https://chateaudetarge.fr/
https://www.gratienmeyer.com/
https://www.chateaudeminiere.com/nl/
https://champalou.com/

Prijsvraag: Win je eigen fles wijn van uitzonderlijke kwaliteit

Heel veel goesting gekregen van deze inspirerende wijnreis naar de Loire? Het tegendeel zou me verbazen. En dus hebben we een zestal flessen van deze uitzonderlijke wijnregio weg te geven. Die worden netjes naar de winnaars thuis opgestuurd.

Wat moet je doen?
Graag onderstaande vragen beantwoorden en je antwoorden vóór 20 oktober 2023 mailen naar tips4tripsreisreportages@gmail.com

• In welk jaar kocht de Vlaamse Kathleen Van den Berghe het wijndomein Chateau de Minière?
• In welke stad werd modeontwerpster Coco Chanel geboren?
• Bezorg ons drie witte druivenrassen uit de Loire-streek.