Oude en vergeten beroepen van vroeger: disselmaker

Een disselmaker maakte dissels, dat waren stevige balken waarmee men een wagen of koets koppelde aan het trekdier of het trekkende voertuig. In de moderne tijd kennen we de dissel ook bij de diverse getrokken voertuigen.

Paard en wagen

Er waren verschillende beroepsgroepen, die nog lange tijd met paard en wagen de straat op gingen. Naast boeren, die hun aangespannen boerenwagens bijvoorbeeld gebruikten om hun oogst naar de boerderij te halen, waren er melkboeren, groenteboeren en bakkers, die een eigen paard hadden en met een speciaal voor hun handel ingerichte wagen langs de deuren gingen om hun waren te bezorgen.

Paarden

Bij een tweespan trokken de twee paarden aan weerskanten van de dissel of disselboom. De broek ontbrak. Die functie werd overgenomen door twee kettingen, die beide garelen met de dissel verbindt. De menner had één paar leidsels, waarmee hij moest zorgen voor een gecoördineerde actie van de twee paarden. Die konden doorgaans méér trekken dan het dubbele van één paard. De leidsels hadden een gaffelvormig uiteinde. Het leidsel dat in de linkerhand gehouden werd, zat vast aan de linkerkant van het bit van beide paarden, het rechtse leidsel aan de rechterkant. Als de bitten aan elkaar verbonden waren, had de menner genoeg aan één leidsel voor het linkse en één voor het rechtse paard. Reed men met twee paarden, dan stuurde de voerman met de kromme dissel, reed men met één paard, dan liep het paard tussen de burrie, ook wel bomen of lemoen genoemd.

Dissel

Een dissel is een houtbewerking gereedschap dat lijkt op een bijl maar met het stalen blad dwars op de steel. Het wordt gebruikt voor het glad afwerken van bijvoorbeeld ruwe boomstammen of ander ruw bewerkt hout. In het algemeen staat men wijdbeens over een boomstam en al teruglopend slaat men de dissel naar zich toe om zo het hout te bewerken. Dissels worden onder andere gebruikt voor het vierkant afwerken van boomstammen of het uithollen ervan.

Paul Witters

21