Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
Een filmoperateur is verantwoordelijk voor verschillende werkzaamheden, die met films en geluid te maken hebben. In de meeste gevallen zal het beroep filmoperateur betrekking hebben op bioscopen of filmhuizen, die gebruikmaken van filmoperateurs. Een filmoperateur is onder andere verantwoordelijk voor het bedrijfsklaar maken van films, het bedienen van de projector, het bedienen van de geluidsinstallatie, het opbergen van de films en het onderhouden van de apparatuur.
Constante controle
Daarnaast ziet de filmoperateur erop toe dat alles verloopt tijdens de voorstelling, zoals dit de bedoeling is. Ook het monteren van de trailers en de reclame voorafgaand aan de film is een taak van de filmoperateur. Over het algemeen zal een filmoperateur tijdens de voorstelling in de cabine verblijven om mogelijke fouten snel op te kunnen lossen. Ook is het belangrijk dat een filmoperateur goed in de gaten houdt of beeld en geluid wel synchroon lopen tijdens de voorstelling. Als dit niet het geval is kan de filmoperateur dit aanpassen. In de meeste gevallen zal de filmoperateur dit meerdere keren controleren tijdens de voorstelling.
Containerdozen
De films worden naar de bioscopen getransporteerd in containerdozen, waarin de actes van de film verpakt zitten. Vroeger gebeurde dit, als er geen containerdoos was, in bruin pakpapier waar je een flinke hoeveelheid touw omheen moest binden om de ronde filmblikken op zijn plaats te houden.
Zes acten
Een hoofdfilm bestond uit gemiddeld zes acten. Eén acte is ongeveer twintig minuten lang. De operateur vertoonde vroeger de film acte voor acte. Hij wikkelde de films op spoelen en plaatste de spoel voor projectie in de boven trommel van de projector. De film werd door het projectiemechanisme van de spoel afgewikkeld en in de onder trommel weer op een lege spoel opgedraaid.
Tekens
Het doel van deze trommels was vroeger om in geval van brand te voorkomen dat ook de rest van de film in brand vloog. Hoe wist de operateur dat hij van acte moest wisselen en van de ene projector naar de andere moest over schakelen? Heel eenvoudig, er waren op de filmkopie tekens aangebracht. Vlak voor het eind van een acte verschijnt in de rechterbovenhoek van het beeld een rondje, wat voor de operateur betekende dat hij de projector met de nieuwe acte moest starten. Na acht seconden verschijnt er een tweede teken in de rechterbovenhoek hetgeen voor de operateur inhoud dat hij beeld en geluid moet overzetten. Als dit correct werd uitgevoerd, ziet het publiek niet dat er van acte gewisseld is omdat de film voor de kijker gewoon doorloopt.
Diploma
Tijdens mijn dienstplicht in 1978 heb ik een cursus van cameraman en filmoperateur 16mm moeten volgen in Brussel waarbij ik mijn diploma haalde voor het bedienen van een Bolex camera 16mm en het bedienen van een klank kino complex 16mm met lamp en booglamp. Cursus bij de Cinematografische dienst van de Landmacht (CDML)
Paul Witters
Foto: Pixabay
15
