Fietsverlichting: mag je fietsen met losse lampjes?

Wie met z’n tweewieler de baan opgaat, kan in deze donkere dagen niet zonder fietsverlichting. Mag dat zo’n wit en rood lampje zijn die je koopt voor een habbekrats en aan het frame klikt? Lees hier het antwoord op al jouw vragen rond degelijke fietsverlichting.

Simpel vraagstukje

We beginnen met een simpel vraagstukje: met goede lampen ben je als fietser vanop ongeveer 50 meter afstand zichtbaar, slecht verlicht vanop amper 10 meter. Als je weet dat de remafstand van een wagen die met 50 kilometer per uur op je afkomt ongeveer 25 meter bedraagt, kies je dan voor een sukkelig waakvlammetje of een gespierde lichtstraal als fietsverlichting? Het antwoord ligt voor de hand, maar hoe doe je dat, goed verlicht fietsen?

Wetgeving

Eerst de wetgeving: in België moet je verplicht je fietslichten aanzetten, zodra het donker begint te worden. Je moet ook overdag je lichten aanzetten als je niet duidelijk kunt zien tot ongeveer tweehonderd meter. Het voorlicht is wit of geel, het achterlicht is rood. De lichten mogen knipperen, maar dit is niet verplicht. En wat je misschien niet wist: ze moeten bevestigd worden op je fiets óf op je lichaam.

De makkelijkste optie: de naafdynamo

Het allermakkelijkst is natuurlijk een fiets waarop de verlichting al is gemonteerd. Die kan je nooit vergeten én je hoeft je geen zorgen te maken over lege batterijen. De ingebouwde naafdynamo is tegenwoordig zowat de standaard. Die genereert veel efficiënter energie dan de vroeger zo vervloekte banddynamo die je tegen je wiel moest klikken. Je merkt het eigenlijk nauwelijks wanneer een naafdynamo aanstaat, al zeker niet op een elektrische fiets.

Het alternatief: losse fietslampen

Er zijn uiteraard ook redenen om niet voor vaste verlichting te kiezen. Misschien heb je een fiets zonder gemonteerde verlichting of hou je meer van een minimalistisch model. Losse fietslampen die je op je stuur, onder je zadel of aan je kledij bevestigt zijn dan je beste vrienden. Er zijn lampjes die werken op losse, al dan niet oplaadbare, batterijen en lampjes met een accu die je oplaadt via een USB-kabel. De tweede optie is het handigst. Losse batterijen zijn moeilijker op te laden of te vervangen als je ergens strandt met leeglopende lampen. Tegenwoordig vind je makkelijker een collega of vriend, die een USB-oplader bij zich heeft als je die zelf bent vergeten.

TIP Stop altijd een setje fietslampjes in je woon-werktas of fietstas, voor het geval de duisternis je verrast.

Sterkte van je fietsverlichting

Fietslampen verschillen. Sommige zijn amper zichtbaar, andere verblinden je tegenliggers. Hoe kies je dan een ideale lichtsterkte? Let bij de aankoop van fietslampen op twee waarden: lux en lumen. Lumen geeft aan hoeveel licht er wordt geproduceerd en dus hoe fel een lamp schijnt in alle richtingen. Een fietslamp met 500 lumen bijvoorbeeld straalt meer licht uit dan een lamp met 200 lumen. Lux bepaalt hoe fel dit licht focust op een bepaald punt. De waarde is gelijk aan één lumen per vierkante meter.

Stel, je hebt twee fietslampen met elk 500 lumen:

– Lamp A heeft 20 lux en straalt een brede, diffuse lichtbundel uit. Het licht wordt over een groot oppervlak verspreid en is geschikt voor zichtbaarheid in een stedelijke omgeving.

– Lamp B heeft 60 lux en straalt een geconcentreerde bundel uit op een kleiner oppervlak. Hierdoor is de weg voor je helder verlicht – ideaal voor donkere, smalle paden.

Samengevat:

In goed verlichte straten is 100-200 lumen meestal voldoende, omdat straatverlichting de omgeving al verlicht. 10-20 lux is genoeg om goed zichtbaar te zijn en de weg te zien zonder anderen te verblinden. Op onverlichte wegen kies je beter voor 400-800 lumen. 50-70 lux geeft een geconcentreerde lichtbundel die de weg voor je sterk verlicht zonder licht te verspillen aan de zijkanten.

TIP: Verlichten, niet verblinden

Sommige fietsen, vooral e-bikes, zijn uitgerust met zeer sterke koplampen, die andere weggebruikers kunnen verblinden. Dat is niet aangenaam en soms zelfs gevaarlijk. Let er dus op dat je de stand van je koplampen kan aanpassen, in sterkte of meer gericht naar de weg en niet naar de ogen van tegenliggers als je op een druk fietspad rijdt.

Slimme fietsverlichting

Er bestaan ook rode achterlichten met een geïntegreerde bewegingssensor, die detecteert wanneer je remt en dan kort een krachtig lichtsignaal geeft. Een echt remlicht dus. Aan de voorkant kan een ingebouwde lichtsensor dan weer plotse duisternis waarnemen en de verlichting inschakelen. Ideaal bij het rijden door een tunnel of over donkere bospaden.

En wat met één-euro-lampjes?

De prijs van fietslampen kan variëren van één enkele euro tot enkele tientallen of zelfs enkele honderden euro’s. Het prijsverschil is van veel factoren afhankelijk, waaronder de eigenschappen van de batterij, de lichtsterkte, het lichtbereik en het aantal lichtstanden. De allergoedkoopste lampjes, de zogenaamde ‘één-euro-lampjes’, kan je eigenlijk alleen gebruiken als bijkomende verlichting bovenop fietslampen die hun naam wel waardig zijn of als goedkoop noodsetje voor het geval je fietslampen het onverwacht laten afweten (vandaar ook hun andere bijnaam: ’thuisbrengertjes’).

Vertrouw niet enkel op je fietsverlichting

Reflecteer in het verkeer
Reflecterende kledij is van onschatbare meerwaarde als je goed zichtbaar het verkeer in wil fietsen. Er is tegenwoordig veel keuze aan modieuze reflecterende kledij zonder dat vaak verfoeide fluogeel. Die kledij valt bij daglicht amper op, maar licht op als een supernova wanneer ze beschenen wordt in het donker – vergelijkbaar met witte verkeersborden. Er bestaan trouwens ook reflecterende strips die je op je jas, tas of fiets kunt kleven.

Goed om weten: in het duister heeft fluo amper meerwaarde, het reflecterende vermogen is veel belangrijker dan de fluorescerende kleur. Lees er hier meer over.

Rijd defensief
Verwacht in het donker altijd het onverwachte. Het is mogelijk dat andere weggebruikers je niet opmerken, ondanks je fietsverlichting en reflecterende kledij. Wees oplettend, anticipeer op andere weggebruikers en houd extra afstand.

Vermijd afleiding
Gebruik geen oordopjes tijdens het fietsen. In het donker is het extra belangrijk om alert te zijn voor wat er om je heen gebeurt.

Bron: VAB
Foto: Pxhere

33