Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
Volgend weekend is het weer zover! De zomertijd komt eraan, en we zetten onze klok weer een uurtje vooruit. Ieder jaar is het weer hetzelfde verhaal: de eeuwige discussie over de voor- en nadelen van deze klokverandering, maar eigenlijk blijft het altijd hetzelfde…
Van Oliecrisis tot LED: Het Verhaal Achter Zomertijd
Veel mensen denken (misschien jij ook wel) dat België altijd dezelfde tijd heeft gehad als de rest van Europa, maar dat klopt niet. Tot de Eerste Wereldoorlog liep België gelijk met het Verenigd Koninkrijk. In 1916 draaide de Duitse bezetter de klok een uur vooruit en voerde zomertijd in.
Na de oorlog keerde België terug naar het “Engelse uur,” hoewel de zomertijd bleef. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verplichtte Duitsland België opnieuw om de klok een uur vooruit te zetten, en verrassend genoeg bleef deze regeling daarna bestaan. De zomertijd verdween in 1946, maar keerde in 1977 terug. Dit keer was het doel om energie te besparen tijdens de oliecrisis. Het idee was dat het ’s avonds langer licht bleef en het ’s ochtends niet te vroeg licht werd, zodat er niet te veel daglicht verloren ging.
Maar met energiezuinige ledlampen en airco’s die in de zomer vaak draaien, vraag ik me hier af of dit voordeel nog echt zoveel uitmaakt voor onze energierekening.
Wat doet de zomertijd met je gezondheid?
Zomertijd doet je waarschijnlijk denken aan lange zomeravonden en gezellige avonden buiten. Maar het verzetten van de klok heeft ook zijn nadelen. Door die extra uur vooruit raakt je biologische klok behoorlijk in de war, waardoor je gemiddeld zo’n 19 minuten minder slaapt. Dat klinkt misschien niet veel, maar zelfs een klein slaaptekort kan invloed hebben op hoe je je voelt. Je kunt je minder alert voelen, moeite hebben met concentreren of wat prikkelbaarder zijn. Gelukkig past je lichaam zich meestal snel aan, maar op de lange termijn kan het risico op gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en overgewicht iets hoger liggen.
Ons lichaam functioneert het beste wanneer ons ritme aansluit bij het natuurlijke dag- en nachtritme. Helaas ligt dat niet altijd helemaal in lijn met onze klok. Zoals ik hierboven al zei loopt de klok in België tijdens de wintertijd al een uur voor op de zon, en in de zomertijd is dat zelfs twee uur. Deze afwijking kan flink impact hebben op hoe energiek en scherp je je voelt.
Sommige experts vergelijken het effect van deze tijdsverschuiving zelfs met het regelmatig eten van fastfood—niet bepaald ideaal voor je gezondheid. Naast vermoeidheid en concentratieproblemen, zou het ook kunnen bijdragen aan ernstigere klachten zoals depressie en zelfs kanker.
Neurologe Inge Declercq pleit ervoor om komaf te maken met de zomertijd en benadrukt hoe belangrijk het is om deze invloed serieus te nemen. Je kunt er hier meer over lezen: VRT NWS – Neurologe over zomertijd.
De zomertijd-jetlag: Hoe ga je ermee om?
Als je gevoelig bent voor slaapverstoringen, kan de zomertijd best lastig zijn. Je biologische klok heeft tijd nodig om weer synchroon te lopen en de overgang kan ervoor zorgen dat je je de eerste paar dagen extra moe voelt.
Ben jij toevallig een avondmens die graag later op de dag actief is? Dan ben je hier nog meer gevoelig voor, omdat je natuurlijke ritme flink verstoord kan raken. Het extra uur dat de klok wordt verzet, kan je slaap- en waakpatroon nog verder uit balans brengen, waardoor het aanpassen vaak extra lastig wordt.
Om je lichaam te helpen wennen aan de zomertijd en die vervelende zomertijd-jetlag te verminderen, wil ik graag de volgende tips met je delen:
5 Tips om de zomertijd-jetlag te verminderen:
- Slaap niet uit – Probeer je slaapritme vast te houden en blijf niet te lang in bed liggen. Dit helpt je lichaam om sneller in het juiste ritme te blijven.
- Pas je ritme aan – Begin een paar dagen van tevoren je slaaptijden langzaam aan te passen. Ga elke avond iets eerder naar bed en sta iets eerder op, zodat je lichaam geleidelijk kan wennen.
- Laat genoeg daglicht binnen – Zodra je wakker wordt, zorg ervoor dat er genoeg daglicht je kamer binnenkomt. Een korte ochtendwandeling kan ook helpen om je sneller wakker en energieker te voelen.
- Zorg voor regelmaat – Blijf je eet- en beweegritme zoveel mogelijk aanhouden. Je lichaam houdt van routine, dus probeer hierin consistent te blijven.
- Matig je koffie-inname – Twee kopjes koffie per dag is vaak genoeg om je energiek te houden zonder je slaapkwaliteit te verstoren. Probeer laat op de dag koffie te vermijden.
Slaapproblemen zijn meer dan alleen de zomertijd
De zomertijd kan invloed hebben op je slaap, maar dit is ongetwijfeld niet de enige reden als je moeite hebt met goed te slapen. Stress, onregelmatige werktijden of te veel schermtijd vlak voor het slapengaan kunnen je nachtrust ook flink verstoren.
Vaak sluipen slaapproblemen die langdurig aanhouden er langzaam in en verdwijnen ze niet zomaar. Helaas is er geen magische oplossing die je meteen van je slaapproblemen afhelpt. Vaak zijn deze slechte slaapgewoonten diepgeworteld in ons brein, waardoor het lastig kan zijn om je slaapritme weer op orde te krijgen. Het vraagt een “totaalaanpak” en natuurlijk ook wat kostbare tijd en doorzettingsvermogen van jou. Hoewel kleine aanpassingen toch al een wereld van verschil kunnen maken… Denk bijvoorbeeld aan een vaste slaaproutine, minder schermtijd in de avond of voldoende daglicht overdag. Het zijn kleine stappen die je slaapkwaliteit aanzienlijk kunnen verbeteren.
Wil je graag meer inzicht in hoe je jouw slaap kunt verbeteren? Op mijn website “Coachingspraktijk Beter Slapen” kun je mijn gratis e-book downloaden, waarin ik enkele belangrijke inzichten deel die je kunnen helpen om beter te slapen.
Met een paar aanpassingen kun je hopelijk meer uitgerust wakker worden – dus ook straks als de zomertijd weer begint!
22
