Noordernieuws.be Nieuwsmagazine van de Noorderkempen
Iedereen heeft wel ergens een spel kaarten liggen: in een schuif, misschien wel onder handbereik, maar meer dan een spel kaarten is het voor de meeste mensen niet.
Voor John Van Turnhout (64) is dat anders. Zo’n veertig jaar geleden kreeg hij een spel kaarten van iemand en dit was de aanleiding om ze te gaan verzamelen, vooral de jokers hebben zijn speciale interesse.
“Er is ontzettend veel verschil tussen kaartspellen en met name de jokers. Je hebt rugkaart- en zichtkaartspellen. Zichtkaarten hebben allemaal een andere voorkant, bijvoorbeeld met tekeningen of foto’s. Ik verzamel zichtkaartspellen en heb er ondertussen 1148. Jokers, die vind ik het interessantste, daar heb ik er zeker 20.000 van. Zelfs tarotkaarten hebben een joker.” vertelt John. “Ik heb kaartspellen uit 158 landen. Het verst verwijderde land is Mongolië en het oudste spel is uit 1864.”
Niet in alle spellen worden jokers gebruikt, bijvoorbeeld niet bij bridge en klaverjassen.
Op het eerste gezicht lijken de jokers uit een kaartspel identiek, maar niets is minder waar. Ze verschillen allemaal, het zijn vaak minieme details, en dat maakt ze zo interessant voor verzamelaars.
In ieder spel kaarten zitten een paar jokers, maar dat is niet altijd zo geweest. “Rond 1900 werden de jokers eigenlijk pas geïntroduceerd. Misschien vanwege een nieuw spelmethode,” legt John uit, “De allereerste kaartspelers trouwens, waren de Amerikaanse Indianen. Later werden kaartspellen door de Amerikaanse regering verboden en wilde je ze toch kopen, dan moest je er belasting op betalen.”
Het is ongelooflijk hoeveel soorten kaartspellen er zijn en in de meest aparte uitvoeringen. Rond, in de vorm van een sarcofaag, kaarten met afbeeldingen van bloemen en als je daar over wrijft komt de geur van de afgebeelde bloem vrij, in de vorm van een spatel, spellen voor in het bad, daar blijven de kaarten van drijven. Maar ook weer spellen voor slechtzienden en linkshandigen.
“Als je rechtshandig bent, hou je de kaarten vast in je linkerhand,” legt John uit, “ben je rechtshandig, dan is dat andersom. Heb je dan een kaartspel waar je het cijfer of de letter linksboven en rechtsonder hebt, dan zie je die niet.”
Dé plek voor kaartspelen zijn natuurlijk de casino’s, maar het is heel moeilijk om daar een spel van in handen te krijgen. “Ik heb er een aantal uit Las Vegas kunnen bemachtigen, maar dat is heel moeilijk, sowieso om kaartspellen van een casino te vinden. Casino’s hebben namelijk hun eigen kaarten en die worden maar enkele malen gebruikt. Op de tast kunnen doorgewinterde spelers kaarten herkennen en dat werkt valsspelen in de hand. Na een aantal spellen worden ze vernietigd, bijvoorbeeld door er een hoek af te snijden of een gat in te stansen. Een echte pokeraar kan ook een ander spel kaarten eisen.”
Een bekende kaartspellenfabrikant is Carta Mundi in Turnhout. De jokers van deze fabrikant zijn herkenbaar, omdat ze op een wereldbol staan en de kleuren van de muts hetzelfde zijn. Verder zijn er altijd minimale verschillen, zodat verzamelaars hun hart kunnen ophalen. “Er is al heel vaak aan de fabrikant gevraagd om de kleuren van de mutsen te veranderen. Dan kun je er nog veel meer verzamelen, maar daar wordt helaas geen gehoor aan gegeven.”
John heeft een album met alleen kaarten van deze fabrikant, maar sorteert kaarten ook op landen. Een heel bijzonder spel is dat met een foto van Saddam Hussein en alle bijbehorende kaarten hebben foto’s van mensen die onder zijn regime werkten en moordden.
Kaartspellen zijn universeel en er wordt over de hele wereld mee gespeeld. Doorgaans hebben de afbeeldingen boer, vrouw en koning in de hoeken de letters: J, Q, K (Jack, Queen, King). De Belgische kaartspellen hebben dat niet. Daar staat: B, V, H (Boer, Vrouw, Heer in de hoeken.
“Ik verzamel ook strips, maar kaartspellen toch het meest. Door het jaar heen verzamel ik ze in een doos en in de winter zoek ik ze allemaal uit. Het kan voorkomen dat tussen Kerst en Oudjaar de vloer van de living helemaal vol ligt met spellen.”
John verzamelt ook van alles voor andere hobbyisten. “Dan gaat het over en weer: ik heb dit voor jou, dan krijg ik zoveel spellen kaarten van je en dat werkt perfect. Mensen nemen ook kaartspellen mee van vakantie, van het land waar ze zijn geweest. Dat is natuurlijk geweldig!”
De kaartspellen die John zelf graag doet zijn jokeren en rikken.
Hij grijnst: “Doorgewinterde spelers, mannen in dit geval, bedoelen met een propere kaart klavervrouw. Dat is de enige koningin uit een spel kaarten die haar bloemetje nog heeft. De andere koninginnen houden andere dingen vast.”
Hebt u ook zo’n bijzondere hobby waar u graag over vertelt of kent u iemand? Laat het ons weten via de contactpagina, dan nemen wij contact met u op. Hobby’s zijn universeel, u hoeft dus niet in Essen te wonen!
LW
114
